Kaplumbağalar, Dünya’nın müthiş nükleer bomba tarihinin vakit kapsülleri olabilir
20. yüzyılın ikinci yarısında beşerler Dünya’yı atom bombalarıyla bombalamakla meşgulken, dünyanın dört bir yanındaki deniz ve kara kaplumbağaları sessiz (ve çok yavaş) bir formda hayatlarına devam ediyorlardı. Onların haberi olmadan, müthiş patlamaların mirası kabuklarına derinlemesine kazınıyordu.
Yeni araştırmalar, atom bombası test alanları ve nükleer atık depolama alanlarının yakınında bulunan deniz ve kara kaplumbağalarının kabuklarını inceledi. Bilim insanları, kabuklarının keratin katmanlarında, nükleer serpintiden kaynaklanan antropojenik uranyumun açık izlerini keşfettiler.
Tıpkı ağaç halkaları üzere, bu hayvanların kabukları da “çevresel bilgi deposu” misyonu gören katmanlar halinde büyüyor. Araştırmacıların yeni makalelerinde açıkladıkları üzere, bu durum, nükleer bomba patlamalarının tarihini yine yapılandırmak için bir araç olarak kullanılabilir.
New Mexico Üniversitesi ve ilk atom bombasının doğduğu yer olan Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’ndaki bilim insanları, nükleer bombaların kullanımına bağlı çeşitli sıcak noktalardan beş kabuk topladı. Marshall Adaları Cumhuriyeti’nden bir yeşil deniz kaplumbağasına, güneybatı Utah’tan bir çöl kaplumbağasına, Güney Carolina’daki Savannah Irmağı Bölgesi’nden bir ırmak su kaplumbağasına ve doğu Tennessee’deki Oak Ridge Muhafaza Bölgesi’nden bir kutu kaplumbağasına ilişkin kabuklarda olağandışı uranyum izleri bulundu.
Kabuklar ne nükleer olaylar örtüşüyor
Kabuklardaki uranyum izlerinden kimileri nükleer olaylarla yakından örtüşüyor. Oak Ridge Muhafaza Bölgesi’nden gelen kabuk, 1955 ile 1962 yılları ortasında büyüme halkalarında bir uranyum imzası içeriyordu. Bu izler 1958’de doruğa ulaşıyordu ve bu, bölgedeki yüksek derecede zenginleştirilmiş uranyumun havaya salınmasıyla direkt ilişkili olarak görülüyor.
Marshall Adaları’ndan gelen kabuk ise bilhassa dikkat çekiyor. Mükemmel bir tabiata sahip bu uzak adalar kümesi, 1946 ile 1958 yılları ortasında ABD için Pasifik Deneme Sahası olarak hizmet vermiş ve gerisinde güzel olmayan bir miras bırakan yaklaşık 67 nükleer teste tanıklık etmiştir.
1946’da, Marshall Adaları’nda yapılan bir nükleer deneme. Bu son çalışmada kullanılan yeşil deniz kaplumbağası kabuğu, 1978 yılında, bölgedeki nükleer testlerin sona ermesinden yaklaşık 20 yıl sonra, Enewetak Atolü yakınlarında yakalanan bir kaplan köpekbalığının karnından toplandı. Kaplumbağa nispeten gençti ve patlama sırasında hayatta olması pek mümkün değildi, lakin kabuğunda hala uranyum izleri bulunuyordu.
Araştırmacılar, kabuğundaki radyonüklit delillerinin, Mercan Adası’ndaki temizleme faaliyetlerinin eski kirlenmiş çökeltileri nasıl harekete geçirdiğini gösterdiğinden şüpheleniyorlar. Alternatif olarak bu, atol lagününde bombadan kaynaklanan eski kirliliğin hala mevcut olduğunu ve tahriş olmuş deniz yosunu ve alglerden oluşan beslenme yoluyla kaplumbağa kabuğuna ulaştığını gösterebilir.
Atom bombalarının geçmişini takip etmek için kullanılabilecek tek canlılar kabuklu sürüngenler değil. Geçmişte mercan iskeletleri ve yumuşakça kabukları da kullanılmıştır. En uzun yaşayan omurgalılardan biri olan Grönland köpekbalığının gözleri de şaşırtan derecede tesirlidir.
Ancak araştırmacılar, deniz ve kara kaplumbağalarının Dünya’daki nükleer aktivite tarihini bir ortaya getirmek için bilhassa faydalı araçlar olduğunu söylüyorlar. Bu nedenle bunların atom bombalarının gezegenimizi nasıl değiştirdiğine dair daha fazla araştırma için kullanılabileceğini umuyorlar.
Araştırma, PNAS Nexus mecmuasında yayınlandı.
