Uyanır uyanmaz çabucak bir sabah kahvesi içmeyin; işte nedeni…
Gözlerinizi açar açmaz bir fincan kahve içme alışkanlığı son vakitlerde makûs bir ün kazandı. Neyse ki hiç kimse sabah kahvenizi büsbütün bırakmanız gerektiğini söylemiyor, yalnızca ilk fincanınızı içmeden evvel bir müddet beklemeniz daha düzgün olabileceğini belirtiyor.
Kahve tüketiminin kanıtlanabilir birçok yararı bulunuyor. Öncelikle yaygın bilinen ve bariz bir yararı, içerdiği kafeinin daha uyanık kalmamıza yardımcı olması. Bu tesir, uyku yoksunluğunun bilişsel fonksiyonlar üzerindeki tesirlerini büsbütün ortadan kaldırmak için kâfi olmasa da, uzun bir araç seyahati üzere vakitlerde bir rahatlamaya gereksinim duyduğunuzda dikkatinizi toplamanıza yardımcı olabilir.
Ayrıca, taze bir kahve demlemek rahatlatıcı ve sakinleştirici bir ritüel olarak hayatımızda muhtaçlık duyduğumuz bir eksiği giderebilir. Yakın vakitte yapılan bir araştırmada yalnızca kahve aromasının bile diş tedavisi gören hastalarda gerilim giderici tesiri olduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten kahvenin Alzheimer ve tip 2 diyabet üzere hastalıklara karşı gözetici olabileceğini gösteren birtakım deliller da bulunuyor ve bunlar katiyetle daha fazla araştırma yapılmasını gerektirecek kadar kâfi.
Ancak tüm bunlara karşın kahveden kaçınması gereken kimi beşerler var. Örneğin hamilelik sırasında çok kafein tüketimi sıhhat uzmanları tarafından önerilmiyor. İrritabl bağırsak sendromu yahut gastroözofageal reflü hastalığı üzere sindirim problemleri olan kimi bireyler, kahveden uzak durduklarında semptomlarının yönetilmesinin daha kolay olduğunu görebilirler lakin tekrar de bu alanda şimdi katılık gösteren araştırmalar bulunmuyor ve bunlar en azından kısmen ferdî tercihe bağlı olabilir.
Sabah kahvesi neden berbat bir üne sahip?
Günün birinci kahvesinin makus bir ün kazanmasının en büyük faktörlerinden biri hidrasyondur. Kafeinin idrar söktürücü tesiri vardır, yani daha fazla idrara çıkmanıza neden olur. Kahvedeki su günlük sıvı alımınıza katkıda bulunur, bu nedenle kahvenin, bilhassa de kahve içmeye çok alışkın olan bireylerde “su kaybına yol açtığını” söylemek gerçek değildir. Fakat, sade su, susuz kalmaktan kaçınmanın tartışmasız en düzgün yoludur. Günde iki litre üzere kritik bir maksada ulaşma konusunda endişelenmenize gerek olmasa da, sabah kahve içmeden evvel güne bir bardak su ile başlamak o kadar da makus bir fikir olmayabilir.
Kahve terslerinin bahsedeceği bir öbür şey de, kortizol hormonunun salınması yoluyla gerilim hormonları üzerindeki bilinen tesiridir. Kahve, uyandığımızda esasen en yüksek düzeyde olan kortizol üretimini uyarır, lakin bu tesir sistemli kahve içenlerde azalmış üzere görünmektedir. Tekrar de gözlerinizi açtığınız anda ağır bir (veya iki) fincan kahve içiyorsanız, bu kafeinden tam olarak yararlanamıyor olabilirsiniz; bu nedenle sabah rutininizde biraz daha bekleyerek kortizol düşüşü başladığında kahvenizi içmeniz daha yeterli olabilir.