Mısırlılar bu dikilitaşı tamamlasaydı, öbürleri yanında çok sönük kalabilirdi
Dünya’da yaklaşık 30 eski Mısır dikilitaşı bulunuyor. Ayakta duran en yüksek dikilitaş ise, Roma’da 45,7 metre yüksekliğiyle gökyüzüne ulaşan Lateran dikili taşı.
Ancak muhtemelen hiçbir vakit tam olarak ayağa kalkmayı başaramadığı için pek çok kişi tarafından bilinmeyen daha büyük bir dikilitaş daha bulunuyor. Asvan’daki bu Bitmemiş Dikilitaş, eski Mısır için bugüne kadarki en kıymetli arkeolojik buluntulardan biri olarak kabul ediliyor.
Bitmemiş Dikilitaş, eski Mısırlıların şimdiye kadar başladığı (ve bildiğimiz) en ağır anıt. Kahire ve Luksor’a nazaran Nil’in daha üstünde yer alan bir kent olan Aswan’da bir taş ocağında bulundu. Kentin kuzey bölgesindeki birçok taş ocağından birinde yer alan Bitmemiş Dikilitaş, güya unutulmuşçasına kayaların içinde, yerde 41.75 metre uzanan ve yaklaşık 3.500 yıl öncesine dayanan devasa granit oymaları ile duruyor.
Şu anda, bu dikilitaşın Mısır’ın 18. Hanedanlığının beşinci firavunu Hatshepsut tarafından MÖ 1473-1458’de Lateran dikilitaşını tamamlayıcı bir dikilitaş olarak emrettiği düşünülüyor. Fakat dikilitaşın oluşturulması sırasında bir şeylerin açıkça aykırı gittiği ve taşta, bir anıt olarak işe yaramaz hale gelmesine sebep olan büyük çatlakların oluştuğu görülebiliyor. Yakınlarında, muhtemelen dikilitaşı dik tutacak olan kısmen oyulmuş bir dikilitaş esası, taş ocağında bekliyor.
Lateran dikilitaşı, mevcut düsturu olmadan sırf 32 metre yüksekliğe ulaştığı için, şayet bu Bitmemiş Dikilitaş tamamlanmış ve dikilmiş olsaydı, bilinen öbür tüm dikili taşlardan yaklaşık üçte bir oranında daha uzun olacaktı. 1.168 ton üzere etkileyici bir tartıya sahip olan dev granit yığınının dikilmesinden evvel yerden kaldırılması bile bir mühendislik olağanüstüsü olduğu için, pek çok kişinin eski uygarlığın bu taşları nasıl dikmeyi başardığını merak etmesi mutlaka anlaşılır bir şey.
Mısırlıların dikilitaşı kızaklar ve tekneler aracılığıyla Nil kıyılarından daha aşağıdaki büyük yerleşim yerlerine taşıdıkları düşünülüyor. İstenilen pozisyona ulaştıklarında, emekçiler sabit bir eğime sahip büyük bir zirve kullanır ve dikilitaşı bir sırta ulaşana kadar halatlar ve makaralarla üst çeker ve dikilitaşın dik dönmesi için yavaşça aşağı indirirdi. Bu tıp teknikler papirüslerde anlatılıyor ve Mısırlılar piramitlerin inşası için de inanılmaz derecede ağır taşları hareket ettirmiş olmaları, bu tekniklerin katiyetle mümkün olduğunu gösteriyor.
Bu dikilitaş hiçbir vakit tam olarak dik hale gelmemiş olsa da, yarı bitmiş tabiatı, onu eski Mısır halkının taş kesme tekniklerini çözmek için değer biçilmez bir araç haline getiriyor. Granitin kenarlarında talaş izleri görülebiliyor ve çağdaş bir esnafın kalemle koyacağı işaretlere emsal koyu sarı çizgiler, personelleri kısımlarını yönlendiriyor.
