Sarsıntılar, Dünya’nın merkezinde yeni bir iç çekirdeğin bulunmasını sağladı

Gezegenimizin iç işleyişi hakkındaki bilgilerimiz zelzelelere bağlı. Depremler sırasında oluşan sismik dalgalar gezegen içindeki sonlardan seker ya da ortam değişikliğinden yansıyan ya da kırılan ışık dalgaları üzere bükülür. Lakin ne kadar derine inilirse, hem yalnızca gezegenin merkezinden neredeyse direkt geçen dalgaların etkilenmesi hem de daha uzaktaki sonlardaki etkileşimlerin yarattığı gürültü nedeniyle incelenmesi o kadar zorlaşıyor.

Sonuç olarak, 20 yıldan uzun bir müddettir Dünya’nın en içinde bir iç çekirdek olduğu varsayılsa da, bu husus belirsizliğini muhafazaya devam etti. Avustralya Ulusal Üniversitesi’nden Dr. Thanh Son Phạm ve Profesör Hrvoje Tkalčić yeni bir makalede nihayet bunu doğruladıklarını argüman ediyorlar. Bu sonuca ulaşmak için, Dünya’da ileri geri sıçrayan ve birtakım durumlarda beş sefer geçen 6 ve üzeri büyüklükteki 200 zelzelenin sismik dalgalarının varış sürelerindeki gecikmeleri kullandılar.

Phạm ve Tkalčić en içteki bu çekirdeği 650 kilometre genişliğinde katı bir “metal top” olarak tanımlıyor, bu da onu Ceres’ten daha küçük, lakin öteki ana jenerasyon asteroitlerinden daha büyük yapıyor. Sismik P dalgaları, Dünya’nın dönüş eksenine 50 derece açı yapan bir yol boyunca yüzde 4 daha yavaş ilerliyor. Muharrirler bunu, demir atomlarının çok yüksek sıcaklık ve basınçlarda kendilerini düzenleme biçiminden kaynaklanan kristal bir yapıya sahip olduğunun işareti olarak yorumluyor. Katı çekirdeğin geri kalanı boyunca hareket, ekvator düzlemi tarafında en yavaş olarak gerçekleşiyor.

Tkalčić, “Bu iç çekirdek, Dünya’nın evrimsel tarihinin bir vakit kapsülü üzeredir. Gezegenimizin geçmişindeki olaylara açılan bir kapı vazifesi gören fosilleşmiş bir kayıttır. Yüz milyonlarca ila milyarlarca yıl evvel Dünya’da meydana gelen olayları görüyoruz” diyor. Muharrirler, büyük bir global olayın en içteki çekirdeğin iç çekirdeğin geri kalanından farklılaşmasına neden olduğunu, lakin bunun ne olduğunu şimdi bilmediklerini öne sürüyorlar.

Sıvı haldeki dış çekirdeğin modülleri katılaştıkça iç çekirdeğin bir bütün olarak büyüdüğüne inanılıyor. Lakin, en içteki çekirdek ile onu çevreleyen kabuk ortasındaki sonun değişip değişmediğini bilmiyoruz.

Yazarlar gelecekteki araştırmaların en içteki çekirdek ile etrafındaki kabuk ortasındaki sonu incelemesini öneriyor.

Geçen yıl Tkalčić ve bir diğer meslektaşı, Mars’ın iç yapısı hakkındaki niyetlere meydan okuyarak, mantosunun katı bir kabuğa soğumak yerine hala hareketli magmaya sahip olduğuna dair deliller sunmuşlardı. Araştırma, Nature Communications mecmuasında yayınlandı.