Dünyada gelir adaletsizliği en üst düzeyde

Investing.com – Uluslararası insani yardım kuruluşu Oxfam, bugün yayımladığı raporda, dünyadaki en güçlü %1’lik kesitin son iki yılda dünya geri kalanının 2 katından daha fazla gelir elde ettiğini açıkladı.

En varlıklı kesim, geri kalanın 2 katından fazla kazandı

Oxfam raporuna nazaran dünyanın en varlıklı olan %1’lik bölümün serveti günde 2,7 milyar dolar artıyor. Fakat bu bölümün vergilerinin artırılması durumunda biriken para ile fakir sayısının yılda milyar azalacağı belirtiliyor.

Açıklanan raporda bilgilerin dünyada en güçlü %1’lik kesitin, 2020’den bu yana yaratılan 42 trilyon dolar bedelindeki tüm yeni servetin yaklaşık üçte ikisini, yani dünya nüfusunun en alttaki %99’unun neredeyse iki katı kadar paraya sahip olduğunu gösterdiği belirtildi.

Oxfam raporunda pandemiyle bir arada servet transferinde ve gelir adaletsizliğindeki uçurumun nasıl arttığı oranlarla tabir edildi.

Gelir adaletsizliği artıyor

2020’den bu yana yaşanan salgın ve ekonomik kriz sürecinde tüm yeni servetin 26 trilyon doları yani %63’ü en güçlü olan ve multi milyoner olarak isimlendirilen %1’lik bölümün eline geçti. Geri kalan 16 trilyon dolar yani %372lik kısım ise dünyanın kalan %99’luk kesitine gitti. Bir milyarder, en alt %90’da yer alan bir kişinin kazandığı her 1 dolarlık yeni global servet için yaklaşık 1,7 milyon dolar kazandı. Milyarder serveti günde 2,7 milyar dolar arttı. Bu, on yıllık tarihi kazanımların da üzerine çıktı ve son on yılda milyarderlerin sayısı ve serveti ikiye katlandı.

Milyarder serveti, süratle artan besin ve güç kârlarıyla 2022’de yükseldi. Rapor, 95 besin ve güç şirketinin 2022’de karlarını iki kattan fazla artırdığını gösteriyor.

Raporda büyük firmalar ve yarar oranları da paylaşılırken dünyanın en varlıklı insanlarından biri olan Elon Musk’ın 2014 ile 2018 yılları ortasında yaklaşık %3’lük bir gerçek vergi oranı ödediği tabir edildi.

Zenginlerin vergileri artırılmalı

Oxfam İcra Yöneticisi Gabriela Bucher, dünyada artık vergi hesaplamasında 1 dolarının sadece 4 sentinin servet vergilerinden geldiğini belirterek sayının ne kadar düşüş olduğuna dikkat çekti. Ayrıyeten, dünyadaki milyarderlerin yarısının direkt torunları için veraset vergisi olmayan ülkelerde yaşadığı da belirtildi. Dünyada evvelce en zenginlerden alınan vergilerin daha yüksek olduğunu lakin hükümetlerin bu oranı giderek düşürdüğünü belirten Bucher, bu kesitten vergi almanın eşitsizliği azaltmanın ve demokrasiyi canlandırmanın stratejik ön şartı olduğunu tabir etti.

Hükümetlere çağrı

Raporda nasıl tedbir alınabileceği ve neler yapılabileceğine dair teklifler yer aldı. Bunlar içinde bir sefere mahsus dayanışma için olmak üzere gelirlere nazaran yeni vergiler getirilmesi (%1’lik kesim için) ve kalıcı olacak biçimde yüksek vergi uygulamasının getirilmesinden bahsediliyor.

Yazar: Deniz Engin