Çin’den dünyayı ve ABD’yi sarsan hamle!
Çin’in nadir toprak elementleri ihracatını durdurdu. Pekin yönetimi, stratejik öneme sahip nadir toprak elementlerinin ihracatını 3 Nisan itibarıyla durdurma kararı aldı. Bu karar, ABD’nin teknoloji ve savunma sektörlerinde ciddi bir darboğaza yol açtı.
ÇİN’İN İHRACAT KARARI VE SONUÇLARI
Çin, disprosiyum, itriyum, gadolinum, samaryum, terbiyum, lutesyum ve skandiyum gibi nadir toprak elementlerinin (NTE) ihracatını askıya aldığını duyurdu. Bu karar, 3 Nisan itibarıyla yürürlüğe girdi ve özellikle ABD’nin savunma ve ileri teknoloji üretiminde ciddi kesintilere yol açtı. Nadir toprak elementleri, yüksek teknoloji sektörleri için hayati öneme sahip olup, bu kararın küresel etkileri geniş bir yankı buldu.
ABD’DE KRİZ: FELÇ ETKİSİ
New York Post’un haberine göre, Çin’in bu kararı ABD’de “felç etkisi” yarattı. NTE’ler olmadan savaş uçakları, cep telefonları, Tesla motorları ve füze sistemleri gibi birçok kritik ürünün üretimi sekteye uğradı. ABD’nin bu elementlerdeki dışa bağımlılığı yüksek olup, ithalatın yaklaşık %70’i Çin’den karşılanıyor.
İHRACAT LİSANSI ZORUNLULUĞU VE SEVKİYATLARIN DURMASI
Çin Ticaret Bakanlığı, nadir toprak elementlerinin ihracatı için özel lisans zorunluluğu getirdi. Ancak lisanslama sistemi henüz tam anlamıyla devreye girmediği için hiçbir ülkeye sevkiyat yapılmıyor. Bu durum, özellikle Çin’e yüksek oranda bağımlı ülkeler için kriz senaryosunu tetikledi.
KRİTİK KULLANIM ALANLARI: UZAYDAN ENERJİYE
Nadir toprak elementlerinin kullanım alanları teknolojiyle sınırlı değil. Uydu sistemleri, radarlar, lazerler, bataryalar, nükleer reaktörler ve enerji depolama teknolojileri gibi savunmadan yenilenebilir enerjiye kadar uzanan geniş bir alanda kritik rol oynuyor.
ÇİN’İN KÜRESEL ÜRETİM ÜZERİNDEKİ ETKİSİ
ABD’nin stratejik maden uzmanı Drew Horn, Çin’in bu kararla küresel üretim üzerinde büyük bir baskı kurduğunu ifade etti. Horn’a göre bu adım, Çin’in ABD’ye karşı ticaret savaşında jeopolitik bir koz olarak kullanılıyor. “Bu elementler her şeyin içinde var. Çin, bu kaynaklarla dünya üretimini yöneten bir tekel kurdu” sözleriyle durumu özetledi.
WASHİNGTON’UN ALTERNATİF TEDARİK ARAYIŞLARI
Uzmanlara göre ABD, bu darboğazı aşmak için dost ülkelerle alternatif tedarik zincirleri kurmayı hedefliyor. Pekin’in bu hamlesi, Washington’un yerli üretim ve enerji bağımsızlığı stratejilerini de hızlandırabilir. ABD’nin bu krizden çıkışı için yeni stratejiler geliştirmesi gerektiği vurgulanıyor.
Çin’in ihracat kısıtlaması getirdiği elementlerin bazıları ve kullanım alanları:
Disprosiyum (Dy): Yüksek ısıya dayanıklı mıknatıslar
İtriyum (Y): Süper iletkenler, lazer sistemleri
Gadolinum (Gd): MR cihazları, nükleer reaktörler
Samaryum (Sm): Akıllı silah sistemleri
Terbiyum (Tb): LED ekranlar, manyetik depolama
Lutesyum (Lu): PET tarayıcılar
Skandiyum (Sc): Hafif metal alaşımlar, havacılık sanayi
KAYNAK:https://www.ekoturk.com/haberler/cinden-dunyayi-ve-abdyi-sarsan-hamle/
