Suudi Arabistan’da, binlerce yıl öncesine ilişkin ve gerçek boyutlu deve oymaları keşfedildi

Neolitik devirden evvel Suudi Arabistan’da yaşayan göçebe halklar hakkında bilmediğimiz çok şey var. Bu periyoda ilişkin mükemmel anıtsal taş yapılar ve bunlara eşlik eden mağara sanatının yanı sıra periyot dönem yerleşime işaret eden ocak kalıntıları olduğunu biliyoruz, fakat öteki pek bir şey bilmiyoruz. Artık ise araştırmacılar, bu antik tarihe dair yeni bilgiler sağlayan gizemli mağara oymaları keşfetti.

Oymalar, Suudi Arabistan’ın kuzeyinde, Nafud çölünün güney kenarına yakın bir kaya çıkıntısında keşfedildi. Şimdiye kadar beş panelde dokuz adet gerçek boyutlarda deve örneği tespit edildi. Birçok örnekte, develerin üzerine öteki develer oyulmuş ya da özellikleri ve oranları geliştirilmiş, bu da alanın uzun bir mühlet boyunca kullanıldığını ve tekrar ziyaret edildiğini gösteriyor.

Bu oymalarda tasvir edilen hayvanların, günümüzde soyu tükenmiş olan fakat binlerce yıl evvel çöllerde dolaşan bir yabani deve tipi olduğu düşünülüyor. Bilim insanları bugüne kadar bu kayıp cinse bir isim vermedikleri için onlar hakkında fazla bir şey bilmiyoruz. Fakat sanat yapıtı hayli detaylı ve yüklü olarak deri değiştirmemiş daha kalın kış kürkleriyle erkek develeri gösteriyor. Yalnızca bu detaylar bile sanatın hayvanın kızışma periyodunda (Kasım ve Mart ayları arasında) yapılmış olabileceğini düşündürüyor.

Mağara sanatı, arkeologlar tarafından bir müddettir bilinen Sahout isimli bir bölgede ortaya çıkıyor, lakin deve oymaları yakın vakte kadar gizliydi. Max Planck Jeoantropoloji Enstitüsü’nde doktora sonrası araştırmacı olan Maria Guagnin ve meslektaşlarının çalışmaları da bu noktada devreye giriyor.

İki hendeğin ve yakınlarda bulunan iki antik ocağın radyokarbon tarihleme tahliline nazaran, Sahout bölgesi geç Pleistosen dönemi (2,6 milyon ila yaklaşık 11.700 yıl önce) ve Orta Holosen (7.000 ila 5.000 yıl önce) olarak isimlendirilen devirde tekraren ziyaret edilmiş.

Bu erken periyoda tarihlenen çok fazla arkeolojik alan yok, bu nedenle bunun üzere kaya sanatı, araştırmacıların gelecekte karşılaştırma için benzerilerini bulmalarına yardımcı olabilir. Sahout’taki develerin ehemmiyetini belirlemek için daha fazla araştırmaya gereksinim olsa da Guagnin şimdiden bu örneklerle öbürleri ortasında temaslar kurmuş durumda.

Guagnin yaptığı açıklamada, “2 boyutlu çok sayıda panel ve daha geç/Neolitik kaya sanatı içeren çok sayıda panel de var. Bu da bize birinci defa bir alanı Camel Site kabartmalarıyla ve ayrıyeten Jubbah ve Shuwaymis üzere Neolitik kaya sanatı alanlarıyla ilişkilendirmemizi sağladı. Bu, her bir kaya sanatı evresinin ne kadar eski olabileceğini anlamamıza yardımcı oluyor. Farklı usullerin bu karışımı birebir vakitte büyük deve gravürlerinin Neolitik Çağ’dan daha eski olabileceğine dair birinci ipucumuz” diyor.