NASA’nın Perseverance aracı, kızıl gezegen Mars’ta yeni sürat rekorları kırdı

NASA’nın AutoNav olarak bilinen gelişmiş bir bilgisayar pilotu ile donatılmış Perseverance keşif aracı, Şubat 2021 tarihinde Mars’a inişinden bu yana değerli ilerlemeler kaydetmeye devam ediyor. Perseverance’dan gelen son haber de, Mars yüzeyinde yeni bir sürat rekoru kırdığını söylüyor.

Perseverance, 26 Haziran’dan 31 Temmuz’a kadar olan seyahatte Snowdrift Peak olarak isimlendirilen alanda 759 metre uzaklık kat etti. Dünya’daki bizler için pek etkileyici gözükmese de, ajansın basın açıklamasına nazaran bu muvaffakiyet, başka NASA Mars keşif araçlarının harcayacağı mühletin yaklaşık üçte biri kadar bir müddette elde edildi.

Kaliforniya’daki NASA Jet Propulsion Laboratory’de (JPL) Perseverance’ın keşif aracı planlama yardımcı başkanı Tyler Del Sesto, bu topraktaki zorlukları vurgulayan bir açıklama yaptı. Del Sesto, “Perseverance’ın daha evvel karşılaştığı her şeyden çok daha ağırdı, büsbütün büyük kayalarla doluydu” dedi. Takım, haftalarca sürecek bir yol değişikliği yerine “hemen bu alanın içine daldı.”

Keşif aracının bilimsel araştırmalar için ilgi cazip alanlar ortasındaki sürüş mühletini azaltmasına yardımcı olan AutoNav sisteminin yetenekleri, Science Robotics mecmuasının Temmuz sayısında yayınlanan bir makalede detaylı olarak açıklandı. Yedi yıl boyunca Perseverance’ın AutoNav yazılımı üzerinde çalışan Del Sesto, keşif aracının Snowdrift Peak’teki seyahatinin Curiosity keşif aracının başarabileceğinden yaklaşık 12 sol (Mars günü) daha süratli olduğunu belirtti.

Makalenin başyazarı ve vazifenin JPL’deki robotik operasyonlar baş mühendisi Vandi Verma ise, yaptığı basın açıklamasında “Gezicimiz eski atasözü ‘iki beyin bir beyinden iyidir’in [bizdeki karşılığı “bir elin nesi var, iki elin sesi var”] harika bir örneğidir” dedi ve ekledi: “Perseverance, iki bilgisayar beyninin birlikte çalıştığı ve anında karar vermesine imkan tanıyan birinci keşif aracı.”

Çift beyin ile gelen rekorlar

Bu çift beyin yeteneği, Perseverance’ın, 347,7 metre tek günlük sürüş aralığı ve 699,9 metre ile insan olmadan en uzun sürüş dahil olmak üzere diğer rekorlar kırmasını da sağladı.

Perseverance keşif aracı seyahatleri sırasında yeni zorluklarla müsabakaya devam ediyor. Keşif aracı 7 Eylül’de dördüncü bilim seferine başladı ve Kızıl Gezegenin etraf geçmişine ve antik mikrobiyal hayatın potansiyel işaretlerine dair içgörüler sağlayabilecek karbonatlar açısından güçlü bir sırt olan “Mandu Duvarı”nda gezindi. Bir takım üyesi, keşiflerin gelişen tabiatına dikkat çekti ve Mars’ın özelliklerini gelecekte referans olarak kullanmak için sırf gözlemleme yapıldığı günlerin sona erdiğini belirtti.

Sojourner, Spirit, Opportunity ve Curiosity

Mars keşif araçları 1997’den bu yana çok büyük adımlar attı. Her 13 santimetrede bir durması gereken mikrodalga fırın boyutundaki Sojourner’dan, her 0,5 metrede bir duraklayan golf arabası boyutundaki Spirit and Opportunity’ye kadar, gelişim net ve istikrarlı oldu. 2012 yılında fırlatılan Curiosity, sürüş kararlarına yardımcı olmak için bir yazılım yükseltmesi aldı fakat Perseverance’ın daha süratli kameralar ve imaj sürece için özel bir bilgisayar da dahil olmak üzere ileri teknolojisi onu başkalarından çok daha farklı bir noktaya yerleştiriyor.

Del Sesto, geçmiş keşif araçlarının mirasına hürmet duruşunda bulunarak şunları söyledi: “Elbette, takımdaki herkes bu performans düzeyine lakin devlerin omuzlarında durarak ulaştığımızı biliyor. Sojourner, Spirit, Opportunity ve Curiosity öncü oldular.”