Bilim insanları Einstein’ın asla göremeyeceğimizi söylediği Einstein Çarpısı’nı gözlemlemeyi başardı

Onlarca yıl evvel Albert Einstein, genel görelilik teorisinin bir modülü olarak yerçekimsel merceklerin varlığını öngördü. O vaktin diğer bir fizikçisi, şayet Dünya ve yerçekimsel merceğin yanı sıra uzaktaki bir obje tam olarak hizalanırsa, o objenin halesini, halkasını yahut aynasını göreceğimizi öngörmüştü. Einstein, bunları asla direkt gözlemleyemeyeceğimizi söyledi. Lakin ESO’nun Çok Büyük Teleskobu (Very Large Telescope), artık bir “Einstein Çarpısı”nın ispatını yakaladı.

Einstein Halkası üzere, Einstein Çarpısı da yerçekimsel mercekleme, gözlemlediğimiz obje ve bakış açımız tam olarak gerçek hizalandığında ortaya çıkar. Einstein Çarpısı, bir halkanın bilakis, güya birbirinin etrafında yer alan birden fazla objeye bakıyormuşuz üzere gözüken bir yansımayı gösteriyor. Lakin gerçekte bu manzara, tek bir objenin dört farklı defa yansıtılması ile oluşuyor.

Einstein, bu inanılmaz olgunun bir örneğini asla göremeyeceğimizi öngördüğünde, gözlemlemek istediğimiz uzak galaksilerin tam olarak muhtaçlığımız olan biçimde hizalanamayacağını düşünüyordu. Ayrıyeten, bir teleskobun uzayda bu kadar uzağa bakabilecek kadar güçlü olması ihtimali o vakitler büyük bir soru işaretiydi.

Avrupa Güney Gözlemevi’nin tabiriyle “dört yapraklı çiçek”, bu ay The Astrophysical Journal Letters’da yayınlanan yeni bir makalenin merkezinde yer aldı. Makalede gökbilimci Aleksandar Cikota ve takımı bu fenomeni daha derinlemesine inceliyor ve Çok Büyük Teleskobu kullanarak Einstien Çarpısı’nın varlığını doğruluyor.

Bu galaksilerden gelen ışığın 11 milyar yıl öncesine dayandığı varsayım ediliyor, yani bu galaksiler hakikaten inanılmaz bir uzaklıkta yer alıyor. Hatta galaksi o kadar uzakta ki, Çok Büyük Teleskop’un bile ona daha âlâ bakabilmek için kütleçekimsel mercekleme kullanması gerekiyor.

Evreni anlamamızda Einstein kadar kıymetli birinin, artık bize bu kadar kolay görünen bir bahiste yanılmış olabileceğini düşünmek garip gelebilir. Fakat bu keşif, teorileri kanıtlamanın ne kadar kıymetli olduğunu ve teorileştirmenin cihanımız hakkında öğrenme biçimimizde neden bu kadar değerli bir kesimi olduğunu gösteriyor.