Türkiye’de 2012’den beri %5 olarak belirlenen enflasyon amacına hiç ulaşılamadı

Investing.com – Türkiye’de 2012 yılından beri %5 olarak belirlenen enflasyon maksadı, bugüne dek hiç tutturulamadı.

Türkiye’de enflasyon, ekonomik istikrarın kıymetli bir modülü olarak kabul ediliyor ve enflasyon gayesini belirleme süreci Türkiye Merkez Bankası ile hükümet ortasında iş birliğiyle gerçekleşiyor. Enflasyon gayeleri her üç yılda bir gözden geçiriliyor ve belirleniyor. Bu maksatların belirlenmesinde temel ölçüt, tüketici fiyat endeksinin yıllık değişim oranı, yani tüketici fiyatlarındaki değişim.

Türkiye’nin enflasyon gayesi 2012’den beri %5

TCMB’nin resmi web sitesinden derlediğimiz datalara nazaran Türkiye’de enflasyon amacı, 2012 yılından beri %5’te.

2012 yılında gerçekleşen enflasyon %6,2 olarak ölçüldü ve bu orana daha sonra yaklaşılamadı.

2002-2010 ve 2010-2023 ortasında sert değişimler görülüyor

TCMB’nin web sitesinde enflasyon gayesine ait bilgiler 2002’den günümüze kadar olan süreci kapsıyor.

2002’de %35 amacına karşılık %29,7 ile enflasyon, hedeflenenden çok daha güzel bir noktadaydı. 2003’te amaç %20’ye çekilirken gerçekleşen enflasyon %18,4 ile tekrar başarılı bir iktisat idaresini işaret etmekteydi.

Enflasyon 2004 yılında %12 maksadına karşılık %9,3’e inerken yıllar sonra tek haneye gerilemiş oldu. 2005’te güzele gidiş devam etti ve %8 gayesi de %7,7’lik gerçekleşen bilgi ile muvaffakiyetle uygulandı.

Sonrasında 2008 yılına kadar enflasyon tek hanede kalmayı sürdürdü. 2008 yılında makro münasebetlerin yüküyle %10,1’e yükselen data, 2009’da %6,5 ve 2010’da %6,4 ile tarihî güçlü performans kaydetti.

2011’de tekrar %10,4’e çıkış görülse de 2012’de enflasyon %6,2 ile taban yaptı. 2012 yılı ayrıyeten enflasyonda %5’in amaç belirlenmeye başlandığı uzun sürecin birinci yılı olarak kayıtlara geçti.

2022’de enflasyon %5 amacına karşılık %64,27’yi gördü ve ortadaki uçurum büyük boyutlara ulaştı.

Enflasyon gayesi nedir ve nasıl belirlenir?

Türkiye’nin enflasyon amacı, belirsizlik aralığı ismi verilen bir aralık içinde belirleniyor. Bu aralık, maksadın 2 puan üstü ve altını kapsıyor. Yani gayenin bu aralığın içinde olması bekleniyor. Lakin şayet yıl sonunda enflasyon bu aralığın dışında kalırsa, Merkez Bankası bu durumu açıklamak ve hesap vermek zorunda kalır, hükümete bir açık mektup müellif.

Enflasyon hedeflemesi rejimi çerçevesinde, amaç değişken olarak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) 12 aylık değişimiyle hesaplanan yıl sonu enflasyon oranları temel alınır. Bu maksatlar, hükümetle birlikte belirlenen bir nokta amacı olarak kabul edilir. Yani, amacın ne olduğu açıkça belirtilir ve bu gayeye ulaşılması beklenir.

Türkiye’nin enflasyon gayesi, gelişmiş ülkelerin amaçlarına kıyasla daha yüksektir. Bu durumun temel nedenleri ortasında Türkiye’deki son yıllarda yaşanan yapısal dönüşüm, geçmişte yüksek enflasyonla başa çıkmanın getirdiği zorluklar, kalite artışının ölçümündeki zorluklar ve Avrupa Birliği’ne ahenk süreci bulunmaktadır.

Türkiye’nin bu yüksek enflasyon gayesi, ekonomik istikrarı sağlama ve sürdürme eforlarının bir kesimi olarak görülmektedir. Lakin bu gayeye ulaşmak için, ekonomik siyasetlerin ve yapısal ıslahatların dikkatli bir biçimde planlanması ve uygulanması gerekmektedir.