Piyasa uzmanları, halka arzlardaki “tavan çılgınlığı” için uyarıyor

Son yıllarda Borsa İstanbul neredeyse her gün yeni bir halka arz şirketine beğenilen geldin diyor. Pandemi ile birlikte pay senedi piyasalarına artan ilgi, finansmana erişimi güç olan şirketlerin sermaye gereksinimi için bir yol olarak öne çıkan halka arzlarda en çok tartışılan ise açılışla birlikte başlayan tavan serileri.

Çok büyük şirketlerdense küçük ve orta ölçekli şirketler yüklü olarak halka arz ediliyor. Ve şirketler en az 5 tavan yapmadan da düşüş göstermiyor. Ağustos sonuna kadar 30 şirket halka arz edilirken cumhurbaşkanlığı seçimleri sonrasındaki üç ayda halka arz edilen 14 şirket en az 2 tavan en fazla ise şimdilik 11 tavan serisine imza attı.

Piyasa uzmanları küçük yatırımcının da çıkar kapısı olarak gördüğü halka arz sevdasının, ileriki periyotta piyasa dinamiklerine ağır ziyan verebileceği uyarısı yapıyor. O denli ki birtakım şirketlerde çalışanlar, ortak halka arz kumbarası oluşturarak her arza katılırken genç yaşlı daha evvel pay senedi piyasası ile hiç ilgisi olmayan şahıslar de halka arzdan 3-5 lot alabilmek için yarışıyor.

3 ayda 2 milyon yeni yatırımcı geldi

Merkezi Kayıt Kuruluşu bilgilerine nazaran mayıs sonunda 4,48 milyon kişi olan yatırımcı sayısı üç ayda süratle arttı ve 6,26 milyon şahsa yükseldi. Üç ayda neredeyse 2 milyon kişi pay senedi piyasalarına giriş yaptı. Piyasa uzmanları, 14 halka arzın gerçekleştiği bu üç ayda yeni yatırımcıların birçoklarının da tavan serisi öyküsüne koşan şahıslardan oluştuğunu vurguladı.

Yine MKK verisine nazaran temmuz sonu prestijiyle yatırımcıların yüzde 62’sinin portföy büyüklüğü, 50 bin liranın altında bulunuyor. Daha dikkat çeken ise yüzde 23’ünün portföy büyüklüğü 5 bin liranın altında. Bu durum da piyasa uzmanlarının lisana getirdiği üzere yatırımcıların birçoklarının küçük ölçülerde halka arzlardan hisse alma peşinde olduğunu ortaya koyuyor.

8 aydaki halka arzın yarısı 3 aya sığdı

Ağustos sonuna kadar halka arz edilen 30 şirketin toplam halka arz büyüklüğü 42 milyar 245 milyon lira olurken son üç ayda halka arz olan 14 şirketin toplam halka arz büyüklüğü ise 19 milyar 131 milyon lira oldu. 8 ayda halka arz edilen şirketlerin yarısı son üç ayda halka arz oldu. Ve cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesine nazaran ise halka arz payların tavan serileri daha bariz hale geldi.

Halka arzlarda Sermaye Piyasası Şurasının düzenlemelerine nazaran artık hür fonlar halka arz hisselerinde yüzde 1’den fazla alamıyor. Eşit dağıtım formülü uygulanıyor ve ferdi yatırımcılar küçük portföyleriyle halka arzdan hisse almaya çalışıyor.

Halka arzlarda ise talep rekorları kırılıyor. İzdemir Güç Elektrik Üretim A.Ş. (IZENR) ve Tatlıpınar Güç Üretim A.Ş. (TATEN) halka arzına 2,5 milyonun üzerinde kişisel yatırımcıdan talep gelmişti.

11 tavan ile Kaleseramik önder

Üç ayda yapılan ve borsada süreç görmeye başlayan halka arzların en büyüğü, 2,73 milyar liralık halka arz büyüklüğü ile (Kaleseramik) oldu. Kaleseramik’in halka arz izahnamesindeki bilgilere nazaran 2022 yılı hasılatı ise 6 milyar lira düzeyinde. Kaleseramik 25 liradan halka arz edilirken 11 tavana imza attı. 29 Ağustos prestijiyle şirketin pay fiyatı 120,1 liraya kadar yükseldi; bu, 1 ay kadar bir müddette yüzde 380,4 yükseldiğini ortaya koyuyor.

Kaleseramik’i bugün yapacağı hareketle liderlikten indirmeye aday ise iki şirket var. Bunlardan biri süreç görmeye başlamasıyla 10 tavan serisine imza atan İzdemir Güç ve yeniden 10 tavan serisi bulunan Ofis Yem (OFSYM).

İzdemir Güç ve Ofis Yem 16 Ağustos’ta borsada süreç görmeye başladı. İzdemir Enerji’nin halka arz fiyatı 19 lira iken 29 Ağustos prestijiyle 49,12 liraya yükseldi. Bu 10 süreç gününde yüzde 158,5’in üzerinde getiriye işaret ediyor. İzdemir Enerji’nin halka arz büyüklüğü 2,6 milyar lira olurken 2022 yılı hasılatı ise 6,7 milyar lira düzeyinde.

Ofis Yem de 27,2 liradan başladığı borsa serüveninde 10 tavan serisi sonrası 70,3 liraya kadar yükseldi. Yüzde 158,5 getiriye imza atan şirketin halka arz büyüklüğü 618,8 milyon lira, 2022 yılı hasılatı ise 7,6 milyar lira olarak açıklandı.

Tatlıpınar Güç ise 17 Ağustos’ta borsada süreç görmeye başladı. Fakat birebir gün SPK’dan onay aldığı İzdemir Güç ve Ofis Yem’in tersine tavan serisi 9’uncu günde son buldu. Şirketin halka arz fiyatı 22,5 lira iken 29 Ağustos prestijiyle 52.9 lira düzeyinde. Yüzde 135,11 artış yakalayan şirketin halka arz büyüklüğü 1,58 milyar lira, 2022 hasılatı ise 766,4 milyon lira düzeyinde.

En az tavan serisi 2 gün

14 şirketten en az tavan yapan ise 2 tavan serisi ile Katılımevim’de oldu. 13,43 liradan halka arz edilen ve 12 Haziran’da sürece başlayan şirketin pay fiyatı, 29 Ağustos prestijiyle 55,8 lira düzeyinde. Bu, yüzde 315,5’lik yükseliş yaşadığını gösteriyor.

A1 Capital (A1CAP) ise 15 Haziran’da başladığı borsa seyahatinde 3 tavan serisi yaptı ve 25 liradan açılan paylar 29 Ağustos prestijiyle 44,08 liraya yükseldi. Yükseliş yüzde 76,32 düzeyinde.

4 tavan serisi yapan Pasific Eurasia ise 25 liradan sürece başladı ve evvelki gün prestijiyle 65 lira düzeyinde süreç görerek yüzde 160 yükseldi. 5 tavan serisi yapan Fuzul GYO (FZLGY) 28 Temmuz’da, Asce GYO (ASGYO) 3 Ağustos’ta, Enerya Güç (ENERY) ise 23 Ağustos’ta süreç görmeye başladı.

Fuzul GYO açılıştan 29 Ağustos’a yüzde 164, Asce GYO yüzde 101,4, Enerya Güç yüzde 60,77 getiri sağladı.

Atakey Patates (ATAKP) ise 27 Temmuz’da süreç görmeye başladı. 6 tavan serisi yapan payın halka arz fiyatı 39,5 lira iken 29 Ağustos prestijiyle 82,45 liraya yükseldi. Bu, yüzde 108,7’lik getiri manasına geliyor. Baydöner (BYDNR) 7 tavan serisi yaptı ve 21 Ağustos’tan 29 Ağustos’a yüzde 94,5 yükselmeyi başardı. Forte Bilgi Bağlantı (FORTE) ise 14 Haziran’da borsada süreç görmeye başlarken 9 tavan serisi yaptı. Halka arz fiyatı 12,12 lira olan pay, 29 Ağustos prestijiyle 99,1 liradan süreç görüyordu. Bu, yüzde 717,6’lık getiri sağlandığını ortaya koyuyor.

Bilgi veren piyasa uzmanı, halka arzlardaki tavan serisinde küçük yatırımcının birinci kere para kazanıyor üzere göründüğünü lisana getirerek aslında bunun bu türlü olmadığına dikkat çekti. Halka arzlarla ilgili birinci sorunun, piyasa uzmanlarına nazaran değerli fiyattan halka açılmaları olduğunu vurgulayan analist, en azından 2020-2021 yıllarındaki halka arzlara nazaran daha gerçek fiyatlama yapıldığına da dikkat çekti.

Hisse senetleri piyasasında uzman analistin verdiği bilgiye nazaran hür fonların halka arzlara girmesinin engellenmesi de düşünce yarattı. Zira her ne kadar bu alımları yanlış yapan özgür fonlar olsa da birtakım fonlar hakikaten yatırım gayeli halka arzlara katılıyordu. Analist, birinci tavan serisi bozulana kadar yatırımcıların satış yapmadığını vurgulayarak tavan alışlarının da kimin tarafından verildiğinin araştırılmaya ve denetlenmeye muhtaç olduğuna işaret etti.

Piyasa dinamiklerini olumsuz etkiliyor

Halka arzlarda ikinci sorunun da algı olduğunu lisana getiren analist, hiçbir işverenin kendi şirketini ucuza satmak istemeyeceğini, halka arz yatırımcısında ise işverenden daha güzel bildikleri algısı oluştuğunu tabir etti.

Tavan bozulmadıkça vermek istemeyen bir yatırımcı topluluğu bulunduğunu vurgulayan analist, tavan bozulunca ise herkeste satma isteği olduğunu lakin bir de yüksek alım yapanların bulunduğuna işaret etti. Tavan bozulduktan sonra hisseyi alanların da araştırılması gerektiğini söyleyen analist, üçüncü olarak ise yüzde 10 üst aşağı marjının değiştirilmesi yahut halka arzlar için uygulanmaması gerektiğini savundu.

Analist, halka arzlarda küçük yatırımcının düşük portföylerle girip tavan bozulana kadar kalıp bir kar elde ettiğini ve yüksek enflasyonun olduğu, alım gücünün bozulduğu bu devirde ise karın da yatırımcı için düzgün üzere göründüğünü söyledi.

Piyasada adaletsizlik doğduğunu belirten analist, halka arz şirketlerinin de hak ettiklerinden fazla büyüdüklerini ve bu şirketlerin yatırımcılarının da sonunda piyasanın üzerine kalacağını vurguladı. Analist, halka arz şirketi tavan yapmayacak diye bir durum olmadığını fakat her halka arz şirketinin tavan yapmasının ise araştırılması gerektiğini vurgulayarak piyasa dinamiklerinin bozulması durumunda burada bir iki ayda kazanılan paraların manası kalmayacağını ve tüm yapının bozulacağına da işaret etti.

Halka arz ekosistemi oluştu

Tacirler Yatırım Araştırma Yöneticisi Kadirhan Öztürk, Burcu Göksüzoğlu ile yaptığı Finans Sohbetleri’nde halka arzların artık bir iktisat oluşturduğuna dikkat çekti. Öztürk, şunları söyledi:

Kuzugrup GYO da tavandan girdi

Talep toplaması tamamlanan Kuzugrup GYO (KZGYO), evvelki gün Borsa İstanbul’da düzenlenen gong merasimi ile sürece başladı. Şirket payları birinci süreçlerden tavan düzeye çıktı. Borsa İstanbul AŞ Genel Müdürü Korkmaz Ergun, gong merasiminde yaptığı konuşmada Kuzugrup GYO’nun halka arzdan elde ettiği gelirle yeni yatırımlarını gerçekleştirerek dağıtım alanını daha da genişleteceğini belirterek, “Yıldız Pazar’da süreç görmeye başlayan buluşan Kuzugrup GYO, 1 milyar TL’nin üzerinde halka arz büyüklüğüne ve 2 milyonu aşan yatırımcıya ulaşan başarılı bir halka arz gerçekleştirmiştir.” dedi.

Kuzugrup GYO İdare Şurası Lideri Özen Kuzu da, “Kuzu Küme şirketlerinden biri birinci kere sermaye piyasalarına adım atarak kümemiz ismine kıymetli bir kilometre taşını daha gerçekleştiriyor. Şirketimiz için bir dönüm noktası olarak değerlendirdiğimiz ve sürdürülebilir muvaffakiyetin teminatı olarak gördüğümüz bugün; tıpkı vakitte halka arzımızı muvaffakiyetle sonuçlandırdığımız ve yatırımcılardan büyük ilgi gördüğümüz için hayli gururluyuz. Tera Yatırım konsorsiyum liderliğinde gerçekleştirdiğimiz halka arzımıza 5,6 kat üzere rekor bir talep geldi ve iştirakçi sayısı 2 milyon 114 bin 922 oldu.” diye konuştu.

Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.