Gayrimenkul dalı, konut kredileri kararını kıymetlendirdi

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi (BDDK) konut kredilerinde ve konut teminatlı kredilerde uygulanacak kredi bedel oranlarında değişikliğe gitmiş, ikinci el konutunu alacaklara yönelik çeşitli kısıtlamalar getirmişti.

Finansal istikrarın güçlendirilmesine yönelik koordineli makro ihtiyati önlemler kapsamında, ikinci ve sonrası konut alımında tüketicinin kendisinin, eşinin yahut 18 yaş altındaki çocuklarının malik olduğu en az bir konutunun bulunması halinde konut kredisi bedel oranı yüzde 75 daraltılmıştı. 5 milyon TL pahasındaki bir konutu, ikinci tapulu meskeni olarak alacak olanlara konutun bedelinin yüzde 22,5’i kadar kredi kullandırılabileceği açıklanmıştı.

BDDK tarafından alınan karara ait AA’ya değerlendirmelerde bulunan dal temsilcileri, ikinci konutunu alacaklara yönelik uygulanacak kısıtlamalar sayesinde daha istikrarlı piyasa oluşumu sağlanabileceği görüşünde birleşti.

“Daha istikrarlı piyasa oluşumuna yönelik bir adım”

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) İdare Konseyi Lideri Nazmi Durbakayım, BDDK’nın konut alımlarında kullanılan kredilere yönelik sınırlama kararını, “daha istikrarlı piyasa oluşumuna yönelik bir adım” olarak algıladıklarını söyledi.

Bu kararın bankalardan kullanılan konut kredi ölçüsünü daha da düşüreceğini lisana getiren Durbakayım, “Ayrıca ikinci ve üçüncü meskenini almak isteyenleri firma bünyesinde kredi kullandırmaya yöneltecektir. Finans bölümünde artan kredi faiz oranlarına bağlı olarak firma bünyesinde uygulanan faiz oranları da BDDK’nın artırdığı risk primi oranından dolaylı olarak etkilenecektir. bunlar olumsuz olarak kıymetlendirilebilir.” dedi.

Durbakayım, “Bu kararın yatırım hedefli konut edinimini zorlaştıracağı bir öbür sonuç olacaktır. Öbür bir tabirle, inançlı bir liman olarak bilinen gayrimenkulü, alternatif yatırım araçları ortasında bir adım geriye düşürecektir.” diye konuştu.

“İlk konutunu alacak vatandaşlarımızın önünü açmaya yönelik bir karar”

Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) İdare Heyeti Lideri İsmail Özcan da BDDK tarafından alınan kararlara ait şu değerlendirmelerde bulundu:

“Konut kredilerine yönelik kısıtlama kararları, Türkiye’de genelde yüzde 60’lar seviyesinde olan ve son birkaç yıldır yüzde 50’lere inen konut sahiplik oranını artırmaya, birinci konutunu alacak vatandaşlarımızın önünü açmaya, finansmana erişimlerini kolaylaştırmaya yönelik olarak olumlu bir adımdır. Kelam konusu kararlar, konuta talebi belirli bir düzeyde tutmak, satış fiyatlarının üst taraflı seyrini engellemek ve enflasyonist etkiyi azaltmak manasında da uygun olarak bedellendirilmektedir.”

Özcan, sıfır konut alarak buraya taşınan ve elindeki dairesini satılığa ya da kiralığa çıkaran varlıklı bölüme işaret ederek, “Kredi kısıtlaması nedeniyle yatırımcıların ikinci konutunu alamayacak olması kiralık konut yahut uygun fiyatlı ikinci el mesken arzını olumsuz etkileyebilecektir.” formunda konuştu.

Sahil beldelerinde ikinci meskenini alarak kentlerdeki konutunu kiraya vermek isteyenlerin de önünün kapanacağını lisana getiren Özcan, bu durumun kiralık piyasasına negatif tesir edebileceğini vurguladı.

“Konut üretim suratı düşebilir”

İsmail Özcan, kredi kısıtlamasının konut yatırımını azaltabileceğine ve satış döngü suratını yavaşlatabileceğine dikkati çekerek konut üretim suratının düşebileceğini söyledi. Bu karardan inşaattan etkilenen alt dalların yanı sıra gayrimenkul danışmanlarının da olumsuz etkilenebileceğini savunan Özcan, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Kur muhafazalı mevduattan çıkacak şahısların sıfır ve yeni gayrimenkul projelerinden alımlarında; ikinci konutunu ikamet ettiği farklı bir vilayetten satın alan şahıslara; ikinci konutunu satın alan, elindeki konutu 1 yıl içinde satmayı ya da kiralamayı taahhüt eden şahıslara; satın alacağı konutu kiraya vereceğini taahhüt eden bireylere ya kredi limitlerinde düzgünleştirme yapılmasının ya da eski sistemin kendileri için devam ettirilmesinin uygun olacağını düşünüyoruz.”

“Keşke birkaç yıl evvelden alınabilseydi”

İstanbul Emlak Brokerleri Kulübü İşletme Kooperatifi (İstebKOOP) İdare Heyeti Lideri Ulvi Özcan ise kelam konusu kısıtlamalara ait, “Kesinlikle hakikat bir karar, keşke birkaç yıl evvelden bu karar alınsaydı. Benim onlarca tanıdığım bile Kovid-19 periyodunda cazip kredi fırsatını değerlendirip ikinci ve üçüncü dairelerini aldılar. Toplumsal devlet olmanın gereği bu atakları yapmaktır.” biçiminde konuştu.

Bu kararın tesirli olabilmesi için “bütünsel bir konut politikası” olması gerektiğini vurgulayan Özcan, “Yapılan iş gerçek, kıymetli ve gerekli ancak kâfi değil. Umarım çağdaş ülkelerdeki emsal olumlu örnekler de dikkate alınarak yarar getirecek öbür düzenlemeler de çoğalır.” açıklamasında bulundu.

“Konut sahipliği oranını artıracak bir adım”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Hizmetleri Meslek Komitesi Lideri Hakan Akdoğan da Türkiye’de son yıllarda yüksek talep nedeniyle konut fiyatlarında yaşanan artışa değinerek, kelam konusu kararların birinci konutunu alacaklara yönelik olumlu ayrımcılık tanıdığını söyledi.

Akdoğan, “Bu sayede konut sahipliği oranı artacaktır. Pazarda yüzde 25-30 oranında bir kiracı var. Bunun azaltılması ve piyasanın olağanlaşması ismine atılan adımlar olarak görüyoruz.” diye konuştu.

“Finansal istikrarın güçlendirilmesi amaçlanıyor”

MasterTürk Kümesi Lideri Gökhan Taş ise ikinci konutunu alanlara yönelik konut kredisi paha oranının yüzde 75 daraltılmasıyla “finansal istikrarın güçlendirilmesinin” amaçlandığını söyledi.

Taş, “Elbette bu konut satışlarını etkileyecektir. Dikkat edin, konut sahipliği oranı son 10 yılda gerilemeyi sürdürüyor ancak mesken satışı ise daima rekor tazeliyor. Bu, konut talebini oluşturanların değerli bir kısmının ikinci konutunu aldığını ortaya koyuyor. Bu manada talepte düşüş kesinlikle olacaktır lakin bir planın kesimi diye düşünmek lazım. Ekonomiyi daha güzel hale getirecek, bizi gerçekle yüzleştirecek önlemlerin bir an evvel alınması lazım.” açıklamasında bulundu.