Bankalarda TL mevduat kapma yarışı başlıyor
Kur muhafazalı mevduatın TL mevduata dönüşüm için evvelki hafta Merkez Bankası tarafından devreye alınan uygulamalarda hesaplama tarihi bugün başlıyor. Bankacılık sektörü, alınan kararlar gereği TL dönüşlü KKM hesaplarından yüzde 50, döviz dönüşlü KKM hesaplarından ise yüzde 5 TL vadeli mevduata dönüşüm amacını tutturmak zorunda.
Bunu tutturamayan bankalar, menkul değer alımı ile karşı karşıya kalacak. Bankacılık bölümü kaynakları geçen hafta hafif kıpırdanma başlayan TL mevduat faizlerinde asıl hareketin bu hafta olmasını bekliyor. Yüzde 30’un üzerine gelen 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizlerinin, yüzde 35-40 düzeylerine yükselmesi öngörülüyor.
Döviz ve enflasyonda artış beklentisi
Geçen hafta bankacılık bölümü kaynakları, TL mevduat faizlerinde hafif kıpırdanma olduğunu ve yüzde 33 düzeylerinin görüldüğünü belirtirken kur muhafazalı mevduat faizlerinin ise Merkez Bankasının faiz artışı öncesinde yüzde 17,5’e düştüğünü belirtti. Merkez Bankasının faiz artırımı sonrasında birçok bankanın, kur muhafazalı mevduat faiz oranını yüzde 25 düzeyine çektiğini belirten bankacılık dalı kaynakları, TL mevduat faizi için asıl yükselişin ise bu hafta yaşanmasının beklendiğini vurguladı.
Türkiye İş Bankası (ISCTR) Genel Müdürü Hakan Aran da geçen hafta yaptığı açıklamada kararın tesirlerinin, pazartesi gününden itibaren görüleceğine dikkat çekerken kura endeksli müşteriler olduğu için TL mevduattan KKM’ye geçenlere 3 ayda kur artışını karşılayacak faiz oranları ile TL vadeli mevduat eserinin sunulması gerektiğini lisana getirdi. Ortan, faiz oranının belirlenmesi için Merkez Bankası Piyasa İştirakçileri Anketine işaret etti, ankette 12 ay sonu enflasyon beklentisi, yüzde 42,01 düzeyinde bulunuyor.
Karar öncesi yüzde 30 düzeyinde
Merkez Bankası bilgilerine nazaran kur muhafazalı mevduattan TL vadeli mevduata dönüş amacı zaruriliği kararı açıklanmadan evvelki hafta, yani 18 Ağustos prestijiyle 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizleri ortalama yüzde 30,06 düzeyinde bulunuyor. Mevduat faizleri haziran ortasında yüzde 40’ın üzerine çıkmıştı. Akabinde sadeleşme adımlarıyla birlikte mevduat faizlerinde düşüş gözlenmeye başlamış ve birtakım bankalarda bu oran yüzde 25’in altına gerilemişti.
Ancak Merkez Bankası ortalama verisine nazaran de yüzde 27 düzeyinin altına inmedi. Bankaların 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizi geçen hafta prestijiyle ise farklılık sergiledi. Birtakım büyük bankalar, dönüşüm amacı şimdi devreye girmediği için 3 aya kadar vadeli TL mevduat faizini yüzde 30’un altında bırakırken kimi kamu bankaları, yüzde 33 düzeyinde faiz önerdi. Kimi özel bankalar daha süratli harekete geçti ve geçen hafta prestijiyle yüzde 36 faiz oranları ile TL vadeli mevduat faizi yarışına önden başladı.
İhtiyaç kredi faizi son iki aydır TL mevduat faizinin üzerinde seyretmeye devam ediyor. 18 Ağustos prestijiyle ise gereksinim kredi faizi yüzde 47,12 düzeyinde bulunuyor. Taşıt kredi faizi yüzde 38,13, konut kredi faizi ise yüzde 36,40 düzeylerinde. Kurumsal kredi kartı ve kredili mevduat hesabı hariç TL ticari kredi faizleri ise ortalamada yüzde 31,28 olarak görülüyor.
Ticari kredide faiz hududu yüzde 56,25’e çıkıyor
Merkez Bankasının politika faizini yüzde 25’e çıkarması sonrasında bankaların, ticari kredi için menkul değer alım zorunluluğuna düşmeden uygulayabilecekleri faiz oranı da yükseldi.
Merkez Bankası 1 Eylül prestijiyle uygulanacak referans faiz oranlarını açıkladı. Buna nazaran yıllık referans bileşik faiz oranı yüzde 31,25’e çıktı. Bankalar ticari kredi için yıllık bileşik referans faiz oranının 1.8 katını uygulayabiliyor, bu oran da yüzde 56,25’e yükseldi.
İhtiyaç kredisi için ise 2 katına kadar menkul değer alım mecburiliği dışında kalınıyor. Bu oran da yüzde 62,5 düzeyinde bulunuyor. Bankacılık bölümü, eylül prestijiyle kredi faizlerini de yükseltecek ve beklenti mevduat faizinin üzerinde uygulanabilecek kredi faizleri de piyasadaki kredi sıkışıklığının giderilmesine yardımcı olacak.
Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.
