Bankaların taşınabilir ve internet şubelerinden KKM hesabı açılmasına son verildi

Makroihtiyati tedbirler ismi altında son yıllarda üst üste gelen regülasyonlara ahenk için çalışan bankacılık sektörü, yeni iktisat idaresinin sadeleşme adımlarından medet umarken yeniden bir açmazın içine düştü.

Kur muhafazalı mevduatı azaltmayı ve TL vadeli mevduata dönüştürmeyi hedefleyen yeni adımlar sonrası dal hesap kitap yapıyor. Toplantı üzerine toplantı yapan, hatta evvelki gün Merkez Bankası ile de bir ortaya gelen bankacılık kesimi, birinci atak olarak taşınabilir ve internet şubelerinden döviz dönüşlü KKM hesabı açılmasına son verdi.

Şubelerden bu hizmet devam ederken bankacılık dalı kaynakları, tasarruf sahibini ikna için taşınabilir uygulamadan kaldırıldığını lisana getirdi. Öte yandan kesim kaynakları, mevduatta ikili faiz periyodunun de başlayabileceğine işaret etti.

TCMB ile toplantı yapıldı

Bu ortada bankacılık dalı, içinde bulunduğu durumun zahmetini paylaşmak için dün Merkez Bankası ile de bir görüşme yaptı. Hem bankacılık dalı kaynaklarından hem de Reuters’in haberinden edinilen bilgiye nazaran toplantıya yeni Merkez Bankası Lider Yardımcısı Cevdet Akçay katıldı ve bankacıları dinledi. Reuters’in haberinde bankaların tenkitlerini dinleyen Merkez Bankası (TCMB), “zorlukların farkında” olunsa da lakin düzenlemelerin sağlıklı transfer sistemi için “gerekli” olduğu iletisi verdiği yer aldı.

Bir öteki bankacılık bölümü kaynağı ise yeni devirde ikili bir faiz uygulanması ihtimali bile olduğunu işaret etti. Hiç KKM’ye hiç girmemiş, yalnızca TL mevduat müşterisi olan tasarruf sahiplerine düşük faiz, KKM vadesi dolana ise TL vadeli mevduata cezbedebilmek için yüksek faiz verilebileceğini vurgulayan kaynak, bankaların bu hesapları yapmaya başladığını tabir etti.

Bir başka dal yetkilisi ise düz TL vadeli mevduatı olan tasarruf sahibinin, düşük faiz verilmesi durumunda karşı çıkacağını ve onun da KKM’ye yönelme riski bulunduğuna dikkat çekti.

Şubeden döviz dönüşlü KKM yapılabiliyor

Bir bankacılık kesimi kaynağı, bankalarda an prestijiyle sistemlerin tüm denetimleri yapacak durumda olmadığı ve manuel denetim sağlanabildiği için taşınabilir ve internet şubelerinden döviz dönüşlü KKM yapılmasını kapatıldığını söyledi. Kaynak, şubelerden şu an süreçlerin yapıldığını lisana getirerek KKM müşterisinin TL vadeli mevduata iknası için de birebir görüşme yapılabilen şubelerin daha uygun olduğunu vurguladı.

“Tahvil mi yoksa yüksek faiz mi” hesabı

Bankaların, önümüzdeki devirde “yüksek TL mevduat faizi mi yoksa düşük faizle ne kadar tahvil yükü taşıyabilirim” hesabı yaptığını da vurgulayan kaynaklar, önümüzdeki periyot TL mevduat faizinde üst, tahvil faizinde aşağı bir hareket yaşanacağını söyleyerek TL mevduat faizlerinde ise yüzde 40’a gelinmesinin olası olduğunu vurguladı.

KKM büyüklüğü 124,74 milyar dolar

Hafta sonu Merkez Bankası, büyüklüğü 3,36 trilyon liraya, 124,74 milyar dolara ulaşan kur muhafazalı mevduat hesaplarını azaltmak için yeni uygulamaları devreye aldı.

TL dönüşlü KKM hesaplarından TL mevduata geçiş için yüzde 50, döviz dönüşlü KKM hesaplarından TL vadeli mevduata geçiş için ise yüzde 5 maksat kondu. Bankacılık dalı kaynakları, yüzde 25’e kadar gerileyen TL mevduat faizlerinin, bu atakla yüzde 40 düzeyine kadar yükselmesini beklerken KKM büyüklüğünde ise yüzde 15’lik bir çözülme yaratabileceğini hesaplıyor.

Bankalar 28 Ağustos’ta hesaplama devri başlayacak olmasına karşın bu hafta başında TL vadeli mevduat faizlerinde hareketliliğe başladı ve birtakım bankalarda yüzde 33 TL mevduat faizi düzeyleri görüldü. TL mevduat faizleri haziran Para Siyaseti Konseyi kararı öncesinde yüzde 45-48’e kadar çıkmış, atılan adımlar sonrası yüzde 25’e kadar gerilemişti.

Mevduatın yüzde 36,25’i vadesiz

BDDK bilgilerine nazaran haziran sonu prestijiyle toplam mevduatın yüzde 36,25’i vadesiz mevduatta. 1 aya kadar vadeli mevduatın toplam mevduat içindeki oranı yüzde 14,34 olurken en çok tercih edilen 3 aya kadar vadeli mevduatın oranı da yüzde 27,32 düzeyinde.

3-6 ay vadeli mevduatın oranı yüzde 15,04, 6-12 ay vadeli mevduatın oranı yüzde 3 ve 1 yıl üzeri mevduatın oranı ise yüzde 4,05 düzeyinde. Bu bilgiler ışığında vadesiz mevduatta parasını tutan büyük bir çoğunluğun olması nedeniyle birtakım bölüm uzmanları ikili faizin uygulanmasının mümkün olduğunu savunuyor.

KKM’nin yüzde 70’i döviz dönüşlü

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) bilgilerine nazaran dalda kur muhafazalı mevduatın toplam mevduattaki oranı yüzde 26 düzeyinde.

Bankacılık kesimi kaynaklarının yaptığı ve YUVAM hesabının da dahil edildiği hesaplamalara nazaran toplam KKM hesaplarının yaklaşık yüzde 70’i ise döviz dönüşlü KKM hesaplarından oluşuyor. Birtakım bankalarda döviz dönüşlü KKM hesaplarının oranı yüzde 80’i de aşıyor.

Döviz dönüşlü KKM hesapları daha büyük bir oranda olduğu için dalın de birinci adım olarak taşınabilir uygulamalardan döviz dönüşlü KKM hesabı açılmasını kaldırması bölüme nazaran epey mantıklı.

Bu makale birinci olarak Ekonomim üzerinde yayımlanmıştır.