Türkiye’nin ekmeklik buğdayda yeterlilik derecesi yüzde 79.9’a geriledi

İRFAN DONAT

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2021-2022 dönemine ait Bitkisel Eser İstikrar Tablolarını yayınladı.

TÜİK bilgilerine nazaran, tahıl eserleri toplamı için 2021-2022 piyasa devrinde yurt içi üretimin yurt içi talebi karşılama derecesi (yeterlilik derecesi) yüzde 80,3 olarak gerçekleşti.

Toplam tahıl üretiminde en büyük hisseye sahip olan buğdayın yeterlilik derecesi yüzde 87,3 (durum buğdayında yüzde 151,8, öteki buğdayda yüzde 79,9), yem endüstrinin en değerli girdilerini oluşturan arpanın yeterlilik derecesi yüzde 66,8, mısırın yeterlilik derecesi yüzde 76,6, soyanın yeterlilik derecesi ise yüzde 6 olarak gerçekleşti.

2021-2022 döneminde yüzde 79.9’a gerileyen ekmeklik buğdaydaki yeterlilik derecesi, 2020-2021 döneminde yüzde 89,2 seviyesindeydi

Pirinçte yeterlilik derecesi yüzde 75,4 olurken, kuru baklagilde yüzde 83,4 olarak gerçekleşti. Yeterlilik dereceleri kuru fasulyede yüzde 106,7 iken kırmızı mercimekte yüzde 57 ve yeşil mercimekte yüzde 50,9 oldu. Nohutta ise kelam konusu oran yüzde 96 düzeyinde gerçekleşti.

Ayçiçeğinde yeterlilik derecesi yüzde 59,6 ile hudutlu kalırken, şekerde yüzde 95,4 oldu.

Meyveler ve içecek bitkilerinde 2021-2022 piyasa periyodunda en yüksek yeterlilik derecesi yüzde 560,9 ile fındıkta gerçekleşti. Turunçgiller kümesinde yer alan meyvelerin tamamının kendine kâfi olduğu görüldü. Toplam çay arzının büyük bir kısmı kendi üretimimizden karşılanmakta olup, çayın yeterlilik derecesi yüzde 97,9 oldu. Bademde yeterlilik derecesi yüzde 82.2 olurken, cevizde yüzde 84.6 olarak gerçekleşti.

Sebze eserleri toplamı için 2021-2022 piyasa devrinde yurt içi üretimin, yurt içi talebi karşılama derecesi yüzde 113,5 oldu. Sebzelerde en yüksek yeterlilik derecesi havuçta yüzde 124,2 olurken, domateste yüzde 123,7, taze bezelyede ise yüzde 121,5 olarak gerçekleşti.

Ürün istikrar tabloları, ziraî eserlerin arz kaynaklarını ve kullanım formlarını makul bir referans devri boyunca karşılaştırarak detaylarıyla ortaya koyan tablolar olarak biliniyor.

TÜİK tarafından yayınlanan yeterlilik derecesi, bir bölgenin kullanılabilir üretiminin (iç üretim) o bölgenin talebini ya da yurt içi kullanımını (insan, hayvan ve sanayinin bütün ihtiyaçlarını) ne ölçüde karşılayacak durumda olduğunu gösteriyor.

Buna da kısaca “yeterlilik derecesi” deniliyor.

Değerin, 100’den küçük olması, üretimin yurt içi talebi tam olarak karşılayamadığı durumu temsil ediyor. 100’den büyük olan bir paha ise olağan iç muhtaçlıkları geçen, ihraç edilebilir ve/veya stoklanabilir ölçülerin varlığına işaret ediyor.