Tarım ve orman alanında düzenlemeleri içeren kanun teklifi maddeleşti

Kanuna nazaran, lif, tohum ve sap üretimi ile ilaç faal hususu elde etmeye yönelik çiçek ve yaprak üretimi emelli kenevir yetiştiriciliği, Tarım ve Orman Bakanlığının müsaadesine tabi olacak.

İlaç faal unsuru üretimi maksatlı kenevir yetiştiriciliği yahut işlenmesi, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) Genel Müdürlüğünce yapılacak ya da yaptırılacak. Gerektiğinde ülke arz ve talep durumuna nazaran cumhurbaşkanınca belirlenen kota doğrultusunda TMO denetiminde gerçek yahut hukukî şahıslara yaptırılabilecek.

İlaç aktif hususu üretimi maksatlı kenevir yetiştiriciliğinde, münhasıran esrar elde edilmesini engelleyecek her türlü önlemin alınması, kenevirin hasadı, işlenmesi, ihzarı, ihracı yahut satışına ait yordam ve asıllar, İçişleri ve Sıhhat bakanlıklarının görüşü alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenecek.

Tarım kesimiyle ilgili siyasetlerin tespit edilmesi, planlanması ve uyumuyla ilgili kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapılarak, uygulanmasında Tarım ve Orman Bakanlığı yetkili olacak.

Tarımsal üretimin planlanması, besin teminatı ve güvenliğinin sağlanması, verimliliğin artırılması, etrafın korunması ve sürdürülebilirliğin tesis edilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen eser yahut eser kümelerinin üretimine başlanmadan evvel bakanlıktan müsaade alınacak. Bakanlık, arz ve talep ölçüsüyle yeterlilik derecesini dikkate alarak hangi eser yahut eser kümelerinin üretileceği ile tarım havzası yahut işletme bazında taban ve azami üretim ölçülerini belirleyecek.

Bu kapsamda birinci kere ters faaliyette bulunduğu tespit edilenler, kararlara uygun biçimde faaliyet göstermeleri için yazılı uyarılacak. Yazılı uyarılan lakin ihtar tarihinden itibaren 12 ay içinde uygun faaliyette bulunmayanlar, ikaz tarihinden itibaren 5 yıl müddetle hiçbir destekleme programından yararlandırılmayacak.

Sözleşmeli üretim modeli geliştirilecek

Tarım ve Orman Bakanlığınca, tarım bölümünde kontratlı üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için gerekli düzenlemeler yapılacak. Kontratlı üretimi özendirmek için üreticilere, takviyelerin verilmesinde öncelik tanınacak.

Sözleşmeli üretimde irade serbestisi temel olacak lakin salgın hastalıklar, tarım eserleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, ziraî üretimin iç yahut dış talebe uygun ayarlanması yahut bitki ve hayvan sıhhatinin korunması gayesiyle muhtaçlık halinde bakanlıkça belirlenen eser, eser kümeleri, kontratlı olarak üretilecek.

Bakanlık, kontratlı üretimin geliştirilmesi, izlenmesi ve denetim edilmesi için mukavelenin taraflarını ve kapsamını içeren kayıt sistemleri oluşturacak, kontratlar bu kayıt sistemleri kullanılarak da düzenlenebilecek.

Tarımsal üretim mukavelesine tabi eserlere yahut üretim varlıklarına sigorta yaptırılması mecburî olacak.

Tarımsal üretim mukavelelerinde belirtilen zorlayıcı sebepler haricinde mukavele kapsamında üretilen eserin alımından yahut satımından vazgeçen üretici ya da alıcılar için ceza şartı belirlenecek. Ceza şartı, alımından ya da satımından kaçınılan eser ölçüsünün kontrattaki bedelinin yüzde 20’sinden az ve yüzde 50’sinden fazla olamayacak. Et ve Süt Kurumunun taraf olduğu mukavelelerde üretici için ceza şartı alt sondan daha az belirlenebilecek yahut ceza şartına yer verilmeyebilecek.

Tarımsal üretim kontratından doğan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması, dava koşulu kabul edilecek. Bu karar, 1 Eylül 2023’ten sonra açılacak davalarda uygulanacak.

Entegre yönetim ve denetim sistemi oluşturuluncaya kadar üreticilere yapılacak destekleme ödemelerinde Tarım ve Orman Bakanlığınca belirlenen kayıt sistemleri temel alınacak.

At yarışlarına ait disiplin cezaları

Takvim yılında yapılacak mahalli olmayan yarışlarda koşacak atların nitelik ve koşullarını, Tarım ve Orman Bakanlığı belirleyecek.

Mülkiyetindeki yahut iştirakindeki atları yarışlarda koşturan at sahipleri ile bunların vekilleri, antrenör, antrenör yardımcısı, at sahibi antrenör ve atın jokey, jokey yamağı, centilmen binici, seyisbaşı, seyis ile sair hizmetliler üzere ilgilileri; koşularda ve yarışlarda görevlendirilenlerden yarış yöntem ve nizamlarına, yarış dürüstlüğüne muhalif hareket eden, yarışların, yarış yerlerinin ve yarışlarla ilgili yer ve tesislerin sistem ve disiplinini bozanlar hakkında disiplin cezaları uygulanacak.

Yarış atlarına, doping kapsamında yasaklı unsurlar listesinde yer alan ve performans artırmak emeli ile kullanılan hususların uygulanması durumunda, fiilin niteliğine nazaran cezalar artırılacak.

At Yarışları Hakkında Kanun’un yürürlüğe girdiği tarihten evvel işlenen fiiller nedeniyle verilen disiplin cezası ve hak mahrumiyeti cezaları bir keze mahsus olmak üzere bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılacak. Lakin bu durum, ilgililere daha evvel verilen ve uygulanan cezalardan ötürü atın ikramiye, kupa ve sair mükafatları ile rastgele bir mali talep için hak doğurmayacak.

Devlet ormanlarında madencilik faaliyetine yönelik düzenlemeler

Devlet ormanlarına nakil vasıtaları ile yıkıntı yahut inşaat atığı atmak ya da hafriyat yahut çöp dökmek suretiyle ormanlara, doğal hayata ve etrafa verilen ziyan “orman suçu” sayılacak.

Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zarurî tesis, yol, güç, su, haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri dışında bedeli alınarak Tarım ve Orman Bakanlığınca müsaade verilecek.

Ancak temditler dahil ruhsat müddetince müktesep haklar korunmak kaydıyla devlet ormanları sonları içindeki tohum meşcereleri, gen müdafaa alanları, koruma ormanları, verimli orman alanları, orman parkları, endemik ve korunması gereken ender ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Tarım ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlı olacak.

Genel bütçe kapsamındaki kamu yönetimlerinin; baraj, gölet, liman ve yol üzere yapılarda dolgu emelli kullanacağı her türlü yapı ham hususu üretimi için yapacağı madencilik faaliyetleri ile zarurî tesislerinden bedel alınmayacak.

Madencilik faaliyetlerinin ve faaliyetlerle ilgili her türlü yer, yol, bina ile tesislerin hükmi şahsiyeti haiz amme kurumlarına ilişkin ormanlarda yahut özel ormanlarda yapılmak istenmesi halinde Tarım ve Orman Bakanlığınca müsaade verilebilecek. Bu takdirde kullanım bedeli, kullanım mühleti, yapılan bina ve tesislerin dönemi üzere hususlar genel kararlara uygun olarak taraflarca tespit edilecek.

Madencilik faaliyetlerinin sona ermesi sonucunda yönetime teslim edilen yahut terk edilen doğal yapısı bozulmuş orman alanları rehabilite edilecek. Rehabilite niyetiyle bu alanların orman yetiştirilmek üzere inşaat, yıkıntı ve hafriyat atıkları ile doldurularak ağaçlandırmaya hazır hale getirilmesi için büyükşehir mücavir alanlarında büyükşehir belediyelerine, öteki yerlerde ise vilayet ve ilçe belediyelerine bedeli karşılığında müsaade verilebilecek yahut bakanlıkça uygun görülmesi halinde ihale mevzuatına nazaran gerçek ve hukukî bireylere yaptırılabilecek.

Devlet ormanlarının rastgele bir suretle yanmasından yahut açıklıklarından faydalanılarak işgal, açma yahut hangi biçimde olursa olsun kesme, sökme, budama yahut boğma yollarıyla elde edilecek yerler ile buralarda yapılacak her türlü yapı ve tesisler, şahıslar ismine tapuya tescil olunamayacak. Buralara direkt doğruya orman yönetimince el konulacak.

Devlet ormanlarında el konulan bütün yapı ve tesisler, inşa kademesinde olanlar da dahil olmak üzere, hiçbir karar alınmasına gerek kalmaksızın, Orman Genel Müdürlüğünce derhal yıkılacak yahut gereksinim görüldüğü takdirde ormancılık hizmetlerinde kullanılabilecek. Yanan orman alanlarındaki her türlü emval Orman Genel Müdürlüğünce pahalandırılacak.

Devlet ormanlarından kesilecek yahut rastgele bir nedenle devrilen ya da kesilen ağaçlardan hangilerinin tabanlarının ve hangi eser çeşidinin kimler tarafından damgalanacağı yahut işaretleneceği, Orman Genel Müdürlüğünce belirlenecek.

Felakete uğrayanların zati gereksinim alabilmesi için aranan “muhtaçlık” kaidesi kaldırılıyor

Kanun ile köylerde yer sarsıntısı, yangın, heyelan, sel ve çığ yüzünden felakete uğrayanların zati gereksinim alabilmesi için aranan “muhtaçlık” koşulu kaldırılıyor.

Bu düzenlemenin yürürlük tarihi, yayım tarihinden 6 ay sonra olacak.

Üretimin orman yönetimi tarafından yapılması halinde, sonları içinde devlet ormanı bulunan köylerde o yer nüfusuna kayıtlı olarak ikamet eden gerçek şahısların yahut hudutları içinde devlet ormanı bulunan köy ve kasabalarda kurulan ve her birinde ikamet eden hane adedinin çoğunluğunun ortak olduğu orman köylerini kalkındırma kooperatiflerinin; amenajman planlarına nazaran baltalık ormanlar, koruya tahvil alanları ve ağaçlandırılacak yapraklı bozuk orman vasfındaki yerlerden, vahidi fiyat adabı ile kesip, satış istif yerine taşıdıkları yakacak odunların yüzde 100’üne kadarı idarece tayin edilecek mühlet içerisinde, istedikleri takdirde kendilerine maliyet bedeli üzerinden verilecek.

Devlet ormanlarında üretim işlerinin vahidi fiyat adabı ile orman yönetimince yaptırılması durumunda; üretim işinde çalışan gerçek şahısların kesip, satış istif yerine taşıdıkları endüstriyel ve yakacak emvale ilişkin istihkak fiyatı yüzde 10, orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine ise yüzde 20 ziyadesiyle ödenecek.

Ayrıca köylerden kentlere göç etme nedenlerinden biri olan toplumsal garanti eksikliğinin önüne geçilmesi için Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanunu’nda da değişiklik yapılıyor.

Buna nazaran; sigortalı olan şahıslara orman yönetimi tarafından vahidi fiyat yordamı ile yaptırılan, odun üretimi, silvikültür, ağaçlandırma, toprak koruma, fidan ve tohum üretimi üzere işlere ilişkin istihkak fiyatları; ödemenin yapılacağı tarihlerde Toplumsal Güvenlik Kurumuna kendi sigortalılıklarından kaynaklanan prim borcu ve bunlara ait gecikme cezası ve gecikme artırımı borcunun bulunmaması kuralıyla yüzde 5 ziyadesiyle ödenecek.

Bu haklardan yararlanabilmek için işlerin vahidi fiyat kararı ve şartnamelerdeki mühletler ve asıllara uygun yapılması kural olacak.

Kooperatiflerden yahut üst kuruluşlardan yaptıkları işin mahiyeti ve hacmine nazaran orman mühendisi yahut orman teknikeri çalıştırmaları istenebilecek.

Orman köylülerine ve bunların hane adedinin çoğunluğunun ortak olduğu orman köylerini kalkındırma kooperatiflerine istedikleri takdirde ürettikleri endüstriyel ve yakacak odunlar, işletme müdürlüğünün satış̧ ortalama fiyatlarından yüzde 20 düşülerek tespit edilecek bedel üzerinden verilecek.

Bu düzenlemenin yürürlük tarihi, yayım tarihinden 6 ay sonra olacak.

Satışı yapılmış orman emvalinin nakli

Herhangi bir suretle satışı yapılmış orman emvali, bedeli ödenmeden yahut karşılığı banka teminat mektubu yahut devlet tahvili temin edilmeden, damgaya tabi olanlar damgalanmadan yahut işaretlemeye tabi iken işaretsiz olanlar, taşıma dokümanı olmaksızın nakledilemeyecek. Bunlar için düzenlenecek dokümanlarda emvalin adedi, cinsi, nevi, vasfı, ebadı, ölçüsü, bedeli, hareket tarihi ve saati ile aralık dikkate alınarak tanınan geçerlilik müddeti gösterilecek.

Taşıma dokümanları mal sahibinin istediği yere ve taşıyıcının taşıma imkanlarına nazaran sureli olarak verilecek.

Malın birinci götürüldüğü yerlerden diğer yerlere taşınmasında, taşıyanın taşıma dokümanını yeniletmesi lazım olacak.

Orman emvali; adedi, cinsi, nevi, vasfı, ebadı, bedeli, hareket tarihi ve saati ile geçerlilik mühleti prestijiyle ibraz olunan taşıma dokümanına uyduğu ve damgaya yahut damga yerine geçecek işaretlemeye tabi olanlar damgalı yahut işaretli bulunduğu takdirde, hepsi üzerinden hacmen yüzde 10 ve tartısının yüzde 15’ine kadar çıkacak fazlalık için taşıma dokümanında yazılı satış bedeli üzerinden meblağı ve bu fiyatın yüzde 10 fazlası alınarak hür bırakılacak.

Yukardaki hadleri aşan ölçü, bütün fazlalığa şamil olmak üzere kaçak sayılarak idarece müsadere olunacak.

Orman içinde yapılacak nakliyat, orman yönetiminin göstereceği yollardan yapılacak. Taşıma dokümanı emval taşıyanların ebediyen üzerinde bulunacak ve ilgili memurlar tarafından istenildiğinde gösterilmesi mecburî olacak.

Hususi ormanlarda yapılacak plan, kesilecek ağaçların belirlenerek damga yahut işaretleme, istihsal ve murakabe işlerinde çalışan orman memurlarının yasal harcırah ve masrafları özel orman sahipleri tarafından ödenecek.

Orman yönetimi, yangınları önlemek gayesiyle en çok 5 yılda tahakkuk ettirilecek bir plan ve program dahilinde yangın emniyet yolları, yangın kule ve kulübeleri yapmak ve bunları yönetim merkezlerine telli ve telsiz telefonla bağlamakla mükellef olduğu üzere yangın tehlikesinin fazla olduğu mıntıkalarda gerek gördüğü yerlerde ve kâfi ölçüde yangın söndürme alet ve gerecini havi motorlu vasıtalarla teçhiz ve destek edilmiş yangın takımları bulunduracak.

Ormanlara hafriyat dökenlere verilen cezalar artırılıyor

Kanunla ormanlara nakil vasıtaları ile yıkıntı yahut inşaat atığı atan ya da hafriyat yahut çöp dökmek suretiyle etrafa ziyan verenlere yönelik cezalar ağırlaştırılarak para, müsadere ve mahpus cezaları verilebilecek.

Orman yönetimi tarafından kesilecek ağaçların tespitinde kullanılan damga ya da damga yerine geçecek işaretleri, ağaçları keserken taban kütükte bırakmayanlarla damgalı ya da işaretli ağaçları tespit edilen hadde göre daha yüksekten kesenlere, kesilen her ağaç için 500 lira idari para cezası verilecek.

Kanunla taşıma dokümanını değiştirmeden nakliyat yapanlara, ormandan kesilen ağaçlardan damgaya tabi orman emvalini damgasız, işaretlemeye tabi olanları işaretsiz olarak orman yönetiminin istif yerlerine götürenlere verilen cezalar günün koşullarına uygun hale getiriliyor.

Buna nazaran, taşıma dokümanını değiştirmeden nakliyat yapanlara 5 bin lira idari para cezası kesilecek. Ormandan kesilen ağaçlardan damgaya tabi orman emvalini damgasız, işaretlemeye tabi olanları işaretsiz olarak orman yönetiminin istif yerlerine götürenlere 2 bin 500 lira idari para cezası verilecek.

Ağaçlarda bulunan resmi damga yahut damga yerine geçecek işaret ve numaraları bozanlar ve orman hudutlarındaki taksimata mahsus işaretleri, levhaları ve orman kadastrosunda hudut noktalarını gösteren sabit taş yahut beton kazıkları, ormanlardaki otlak, yaylak ve kışlakların hudut işaretlerini kıranlar, kaldıranlar, meçhul hale getirenler, yerlerini değiştirenler, fiilleri kabahat oluşturmadığı takdirde, 2 bin 525 liradan 20 bin liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak.

Orman yangınlarına sebep olanlara verilen cezalar artırılıyor

Devlet ormanlarında orman yönetimince belirlenen konak yerlerinden öbür yerlerde geceleyenlere verilen ceza 50 liradan 1500 liraya çıkarılıyor.

Dikkat ve ihtimam yükümlülüğüne muhalif olarak orman yangınına sebep olanlara verilen 2 yıldan 7 yıla kadar mahpus cezası, 3 yıldan 10 yıla kadar mahpus cezasına çıkarılıyor.

Terör hedefli yangın çıkartanlara verilen isimli para cezası 20 bin günden 25 bin güne kadar olabilecek.

Kasten orman yakan kişi, 10 yıldan az olmamak üzere mahpus ve 1000 günden 10 bin güne kadar isimli para cezası ile cezalandırılacak.

Suçun, yangına müdahalenin geciktirilmesi yahut yangının söndürülmesinin zorlaştırılması emeliyle ve bu gayesi gerçekleştirmeye elverişli olacak yer, vakit yahut koşullarda işlenmesi halinde faile verilecek ceza yarı oranında artırılacak.