Yenilenebilir güçte büyümenin yarısı Çin’den geldi

İLAYDA KILIÇAY

Uluslararası Yenilenebilir Güç Ajansı’nın (IRENA) datalarına nazaran global yenilenebilir güçte şurası güç 3 bin 372 GW’a yükseldi. 2022’de yenilenebilir güç kapasitesi yıllık yüzde 9,6 arttı. 2022’de birçok ülke yenilenebilir kapasitesini artırırken, büyümenin Asya, ABD ve Avrupa üzere birkaç ülke ve bölgede ağırlaştığı görüldü.

IRENA’nın Şubat ayında yayımladığı “Yenilenebilir güç finansmanında 2023 görünümü” isimli raporuna nazaran ise geçen yıl güç verimliliği dahil olmak üzere yenilenebilir güce geçiş teknolojilerine yapılan global yatırım 1,3 trilyon dolara ulaşarak 2021’den yüzde 19, pandemi öncesine nazaran de yüzde 50 artışla yeni rekora ulaştı. Yatırımların 2022’deki bölgesel dağılımlara bakıldığında ise en fazla hissesi yıllardır olduğu üzere yüzde 66 ile Asya-Pasifik ülkeleri alıyor. Çin 2022’de 274 milyar dolarlık yatırımıyla öncü ülke konumuda. Ülkenin 2021’deki yatırımı ise 176 milyar dolardı.

Çin dünyanın en büyük ve en süratli büyüyen yenilenebilir güç üreticisi. Ülke 2021’den bu yana evvelki yedi yıla kıyasla daha fazla rüzgar gücü kapasitesi ekledi. Ember’e nazaran ülke Avrupa’nın rüzgar gücü üretiminin tamamından yüzde 46 daha fazla kapasiteye sahip.

Avrupa 2020’ye kadar dünyanın en büyük rüzgar gücü üreticisiydi. Fakat Çin’in yatırımları artırmasıyla tepedeki yerini koruyamadı. Çin’de rüzgar kapasitesinin süratli bir halde devreye alınması ve 2022’de güneş gücü üretiminde bir evvelki yıla nazaran yüzde 27’den fazla artışla ülkede toplam elektrik üretimi içerisinde yenilenebilir güç kaynaklarından sağlanan elektrik hissesi yüzde 34,2 ile rekor düzeye yükseldi.

ABD’den 3,6, Avrupa’dan 7,3 kat fazla

Çin, son on yılda rekor hacimlerde hem güneş hem de rüzgar gücü kapasitesi konuşlandırırken, rüzgardan güç üretiminin günün her saatinde elektrik üretimi potansiyeli nedeniyle 2020’den bu yana güneş gücü kapasitesinden daha süratli arttı. Ülkenin 2023’te güneş gücü kapasitesinin ise 95-120 GW ortasında artması bekleniyor

Öte yandan ülkenin rüzgar gücünde 2021 ve 2022’deki kümülatif büyümesi, tıpkı devirde ABD’de görülen büyümeden 3,6 Avrupa’dan da 7,3 kat daha fazla.

Harvard Üniversitesi’nden Theodore Chia yazısında Çin’i “Yeşil güç” olarak nitelendirirken Tufts Üniversitesi Memleketler arası Etraf ve Kaynak Siyaseti Merkezi Yöneticisi Kelly Sims Gallagher, Çin’in başlangıçta bir ihracat aracı olarak pak güç teknolojilerine yöneldiğini, fakat dış yatırım ve ticaret şartları kötüleştiğinde ustalıkla bir iç pazar kurmayı başardığını belirtiyor.

ABD’nin güneş paneli ithalatı rekor düzeye ulaştı

ABD’de ise güneş paneli ithalatı 2022’nin dördüncü çeyreğinde 672, 863 tona ulaştı. Tıpkı periyotta tüm dünyadaki panel ithalatının yüzde 91’ini oluşturarak beş ana pazarın tepesine yükseldi. Böylelikle global ticarete yönelik data şirketi Panjiva’ya nazaran 2022 yılı genelinde ABD’ye panel taşıyan konteyner sayısında 2021’e kıyasla yüzde 39 artış görüldü. S&P’ye nazaran bu ithalatta çeyreklik bazda yaşanan en büyük artış.

ABD’de 2022’de yenilenebilir güç kaynaklı elektrik üretimi bir evvelki yıla kıyasla yüzde 16 artarak 683 GWh olurken, yüzde 27’si güneş, yüzde 73’ü ise rüzgar gücünden üretildi.
ABD Güç Enformasyon Yönetimi (EIA) bilgilerine nazaran ABD’de 2010 yılına kadar güneş gücü kapasitesinde artış görülmedi. Güneş panellerinin maliyetinin düşmesi ve vergi teşvikleriyle güneş gücü kapasitesi artmaya başladı. 2023’ün ABD’de en fazla güneş gücü kapasitesinin eklendiği yıl olması bekleniyor.

Çalışan sayısı en fazla 4,3 milyon kişi ile güneş güç kesiminde arttı

2000’den evvel, ABD için rüzgar kapasitesi değersizdi. Güneş gücüne misal biçimde, vergi teşvikleri , daha düşük türbin imal maliyetleri ve yeni yenilenebilir güç gayeleri , ABD’de rüzgar kapasitesinin büyümesini hızlandırmaya yardımcı oldu. Ocak 2023 prestijiyle, ABD’de 141,3 GW’lık rüzgar kapasitesi faaliyet gösteriyor. Geliştiriciler, 2023’te 7,1 GW daha rüzgar gücü ve 8,6 GW pil depolama kapasitesi eklemeyi planlıyor. Böylelikle ABD’nin pil depolama gücü ikiye katlanacak.

Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve IRENA datalarına nazaran yenilenebilir güç dalında çalışan sayısı 12,7 milyon bireye ulaştı. Çalışan sayısı 4,3 milyon kişi ile en fazla güneş gücü kesiminde arttı. Toplam iş gücünün yüzde 42’sini ise Çin oluşturuyor. Akabinde yüzde 10 ile Brezilya ve Euro Bölgesi geliyor.