Akaryakıt bozulur mu? Araç deposundaki akaryakıtın son kullanım tarihi var mı?

Petrolün Dünya’daki “yaşamına” yaklaşık 360 milyon yıl evvel başladığı söylenebilir. Arabaların ölmüş dinozorlardan güç aldığı imgesi tanınan olsa da, aslında daha da eski olan alg ve planktonlardan oluşur. Fakat petrolün akaryakıta dönüşme süreci farklı bir öyküdür. Peki lakin akaryakıtın bir son kullanma tarihi var mı? Akaryakıt, durduğu yerde bozulur mu?

The Last of Us yahut Mad Max üzere pek çok kıyamet sonrası kurgu dünyalarda yıllar boyunca ve hatta on yıllar boyunca beklemesine karşın akaryakıtın kullanılabilir olduğunu görüyoruz. Lakin gerçekte durum biraz daha farklı. Kısa bir mühlet evvel Popular Mechanics üzerinde bir makale yazan Matt Crisara, akaryakıtın bir raf ömrü olduğunu belirterek, hakikat depolama ile ömrü uzatılabilse de, aracınızın deposunda kullanılmadan bırakıldığında dört hafta kadar kısa bir müddette bozulabileceğini söylüyor.

Benzinin bozulabileceği farklı yolları anlamak için, öncelikle tam olarak ne olduğuna bakmakta yarar var.

Benzin bozulur mu?

Araçların yakıt deposuna koyulan akaryakıt, Dünya’nın derinliklerinden çıkartılan ham petrolden çok farklı bir eserdir. En temel yapı taşları tıpkı olsa da, petrolün akaryakıt olarak istasyonlara ulaşma sürecinde pek çok farklı süreç gerçekleştirilir. Öncelikle bir damıtılma ve rafine edilme sürecinden geçen petrol, kükürt üzere pek çok farklı yabancı husustan temizlenir ve bileşenlerine ayrılır. Daha sonra da etanol ve pas önleyici hususlar üzere araç performansını geliştirmek için planlanan birtakım unsurlar eklenir.

Benzinin beklediğinde bozulmasına sebep olanlar da bu ek unsurlardan bazılarıdır. Yüksek oktan kıymeti ve karbon izini azaltma tesirleri sebebiyle akaryakıta eklenen etanol, tıpkı vakitte hidrofilik olduğu (su ile birleşmeyi sevdiği) için aracınızda sorun yaratabilir. Etanol, havadaki su baharını toplayarak akaryakıta karışmasına sebep olabilir. Bu da, varsayım edebileceğiniz üzere, aracınız ve motorunuz için muhakkak uygun bir şey değildir.

Bir öteki ek olan olefinler de havadaki oksijenle etkileşime girerek, aracınızın motorunu tıkayabilecek sakız kıvamlı, katı bir unsur oluşturmaya başlar. Ayrıyeten, akaryakıtın petrol içindeki en hafif hidrokarbon moleküllerinden üretilmesinden ötürü, bir mühlet sonra bu moleküller buharlaşmaya başlar ve bunun sonucunda beklediğiniz üzere bir performans göremezsiniz. Yakıt şirketleri, bu duruma karşı bir tahlil olarak yaz ve kış mevsimlerinde akaryakıt içerisindeki hidrokarbon molekülü oranını farklı olacak formda düzenler.

Kısacası akaryakıt, inançlı depolama şartlarından çıkartıldığı an bozulmaya başlar. Bir tahlil yapmadan tam olarak bozulma müddetinin ne olacağını belirlemek güç olsa da, bir aracın deposunda uzun bir mühlet bekledikten sonra istediğiniz performansı göstermeyeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz.