GSM şirketlerinin zayıf Ar-Ge karnesi
Türkiye Kahramanmaraş merkezli sarsıntılarla büyük bir acı yaşarken, afet müddetince yaşanan bağlantı aksaklıkları kamuoyunda büyük reaksiyon çekti.
Afet, Türkiye’de GSM şirketlerinin hazırlıklı olmadığını gösterirken, bu şirketlerin finansal sonuçlarından çıkan datalar de bölüme yönelik yatırım ve geliştirme atılımlarının yetersiz olduğunu ortaya çıkardı.
Türkiye’deki GSM şirketlerinin yatırım harcamaları gerçek olarak gerilerken, misal formda Ar-Ge harcamalarında da gerçek düşüş izlendi.
Türk Telekom’un finansal sonuçlarına nazaran 2022’de şirketin Ar-Ge harcaması 438,6 milyon TL oldu. Şirketin 2021’de Ar-Ge harcaması 273,8 milyon TL olarak kaydedilmişti. Bu datalar üzerinden bakıldığında şirket 2022’de Ar-Ge harcamalarını bir evvelki yıla kıyasla yüzde 60,2 artırdı. 2022’de enflasyonun yüzde 64,27 olduğu dikkate alındığında şirketin Ar-Ge harcamalarında gerçek olarak gerileme yaşandığı görüldü.
Dolar cinsinden bakıldığında da Türk Telekom’un Ar-Ge harcamalarında gerileme izlendi. Şirket 2021’de 30,8 milyon dolarlık Ar-Ge harcaması yaparken, 2022’de bu harcama 26,5 milyon dolara geriledi.
Turkcell, Ar-Ge faaliyetlerini Turkcell Teknoloji üzerinden yürütürken, şirketin 2022 yılına ilişkin son finansal sonuçlarında Ar-Ge harcamalarının paylaşılmadığı görüldü. Turkishtime tarafından hazırlanan Ar-Ge 250 araştırması bilgilerine nazaran şirket 2021 yılında 680,9 milyon TL Ar-Ge harcaması yapmıştı.
Avrupa’daki şirketlerin gerisinde
Ar-Ge harcamalarında gerçek olarak gerileme görülürken, şirketlerin Avrupa’daki benzerlerine kıyasla Ar-Ge yatırımlarında da geride kaldığı izlendi.
2021 yılında Orange 632 milyon dolarlık Ar-Ge harcaması yaparken, Telefonica’nın Ar-Ger harcaması ise 852 milyon dolar olarak kaydedildi.
Aynı periyotta Turkcell’in Ar-Ge harcaması Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) kurları üzerinden yapılan hesaplamaya nazaran 76,6 milyon dolarda kalırken, Türk Telekom’un ise 30,8 milyon dolar olarak kaydedildi.
