Şirketlere tek seferlik ek vergi
Borçların yapılandırılmasına ait kanun teklifi, TBMM Genel Konseyi’nde kabul edildi.
Düzenleye nazaran, Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından 2022 yılına ait kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, kurum yararından indirim konusu yapılan istisna ve indirim meblağları ile indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, devir yararı ile ilişkilendirilmeksizin yüzde 10 oranında; kurumlar vergisi istisnaları ile yurt dışından elde edilen ve en az yüzde 15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna karlar üzerinden ise yüzde 5 oranında tek seferlik ek vergi alınacak.
Depremden etkilenen 11 vilayet ile Sivas’ın Gürün ilçesindeki kurumlar vergisi mükellefleri kapsam dışında tutulacak.
Hesaplanacak verginin birinci taksiti kurumlar vergisinin ödeme mühleti içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenecek.
Hesaplanan kelam konusu vergi, sarfiyat ve indirim olarak dikkate alınmayacak; kurumlar vergisi, süreksiz vergi ve tevkif suretiyle kesilen vergiler ile varsa yurt dışında ödenen vergiler dahil hiçbir vergiden mahsup edilmesine imkan tanınmayacak.
İlk taksit ödeme mühleti içinde
Söz konusu verginin, birinci taksiti kurumlar vergisi ödeme müddeti içinde, ikincisi ise bu süreyi takip eden dördüncü ayda olmak üzere iki taksitte ödenecek.
Tam mükellef kurumlardan elde edilen risturn istisnası, bağış ve yardımlar üzere birtakım istisna ve indirimler kapsam dışında tutulacak ve ek vergi kapsamına girmeyen mükellefler belirlenecek.
Genel Şurada teklifin, daha evvel kabul edilen 10. hususu, tekrar müzakere edilerek değiştirildi. Kabul edilen unsura nazaran, kurumlar vergisi mükelleflerinden tek seferlik alınacak ek vergiden mikro ve küçük işletmelerin teknoloji geliştirme bölgeleri ile AR-GE ve tasarım merkezleri muaf olacak. Ayrıyeten yurt dışına gönderilen öğrencilerin kamuya olan borçları yapılandırma kapsamına alındı.
Matrah ve vergi artırımı
Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş yahut beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin aşikâr oran ve fiyatlar dahilinde beyan edilmesi sağlanıyor. Bu halde beyan edilecek gelirlere uygulanacak oran ve fiyatların tespitinde ekonomik gelişmelere paralel olarak tespit edilen matrahlar temel alınıyor.
Buna nazaran, mükellefler, Vergi Metot Kanunu’nda yer alan vergi cezaları ve gecikme faizlerine muhatap olmadan vergilerini ödeyebilecek. Artırımda bulunulan vergiler ve devirler için artırılan vergilerin ödenmesi kaidesiyle vergi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak.
Matrah artırımında bulunan mükelleflerin beyan edecekleri ve üzerinden vergi hesaplanacak matrahlar için taban fiyatlar belirleniyor, daha evvel ziyan beyan edilmiş olması yahut indirim ve istisnalar nedeniyle matrah oluşmaması yahut hiç beyanname verilmemiş veya ilgili yıllarda faaliyette bulunulmuş yahut gelir elde edilmiş olsa da bu faaliyetlerin ve gelirlerin vergi dairesinin bilgisi dışında bırakılmış olması nedeniyle matrah bulunmaması halleriyle mükellefler tarafından beyan edilen matrahlara uygulanan oranlar sonucu bulunan matrahlara alt hudut getiriliyor.
Kurumlar vergisi mükelleflerinin artırımda bulundukları kurumlar vergisi matrahlarının yanı sıra ilgili kanuna nazaran vergi tevkifatına tabi olan çıkar ve iratları üzerinden tevkif edilen vergileri artırmaları kaidesi getiriliyor.
Artırım kararları düzenlendi
Gelir (stopaj) vergisi ve kurumlar (stopaj) vergisine ait vergi ve matrah artırımı kararları düzenleniyor. Bundan faydalanan mükellefler nezdinde, artırımda bulunulan vergiyi ödemeyi kabul ettikleri vergilendirme devirleri ile ilgili olarak artırıma mevzu ödemeler hasebiyle gelir (stopaj) vergisi incelemesi ve tarhiyat yapılmayacak. Gelir ve kurumlar vergisi kanunları uyarınca kâr dağıtımına yahut ana merkeze aktarılan meblağa bağlı ödemeler üzerinden yapılması gereken vergi tevkifatı kararlarına istinaden düzenleme kapsamında matrahlarını artıranların, kurumlar vergisi istikametinden de matrah artırımında bulunmaları gerekecek.
Katma bedel vergisi mükellefleri, vergi artırımında bulunmaları ve ödemeleri halinde, artırımda bulundukları devirler için haklarında KDV tarafından vergi incelemesi ve tarhiyatına muhatap tutulmayacak. Artırıma temel alınan meblağ, yıl içinde verilen katma paha vergisi beyannamelerinde gösterilen “hesaplanan katma paha vergisi”nin yıllık toplamı olacak. Hesaplanan KDV, indirimlerden evvelki vergi fiyatı olacak.
Matrah yüzde 25 oranından az olmamak üzere artırılacak
Kanunla, 2022 yılı için de matrah artırımı getirildi. 2022 yılı gelir ve kurumlar vergisi matrahının yüzde 25 oranından az olmamak üzere matrah artırımı yapılacak.
2022 yılı için matrah artırımında bulunan gelir vergisi mükelleflerinden işletme hesabı temeline nazaran defter tutanlar için 105 bin liradan; bilanço aslına nazaran defter tutanlar ile hür meslek erbabı için 200 bin liradan, kurumlar vergisi mükellefleri için 500 bin liradan an az olamayacak.
2022 takvim yılına yönelik matrah artırımında bulunulabilmesi için bu yıla ait gelir yahut kurumlar vergisi beyannamesinin verilmiş olması ve bu beyannamelerde beyan edilen vergiye temel matrahların, 2021 takvim yılında beyan edilen matrahın yüzde 122,93 oranında artırılması suretiyle bulunan fiyat ile 2022 takvim yılı üçüncü süreksiz vergilendirme periyodunda beyan edilen matrahın yüzde 40 oranında artırılması suretiyle bulunan fiyatın yüksek olanından az olmaması kaidesi aranacak.
