Çiftçinin planlı ve kontratlı üretim yasa tasarısına ait 12 çekincesi

İRFAN DONAT

TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komitesi’nde, ziraî üretim ve ormanlara ait düzenlemeler içeren 42 unsurluk kanun teklifi kabul edildi.

Teklif, ilerleyen günlerde Genel Kurul’da görüşülecek lakin çiftçilerin kimi unsurlara ait çekinceleri var.

Adana Çiftçiler Birliği Lideri Keyifli Hakikat, “Planlı ve Kontratlı Üretim Yasa Tasarısı” ile ilgili birtakım çekincelere dikkat çekerek Bloomberg HT’ye açıklamada bulundu.

Türkiye’de üretilen ziraî eserlerin; gereksinimi karşılaması, katma kıymet ve istihdam yaratması, tüketim fazlasının bedel yaratarak ihraç edilebilir olması ve çiftçinin ektiği tüm eserlerden para kazanarak sürdürülebilir bir tarım siyaseti amacıyla planlı ve kontratlı tarım modelinin Türk tarımı için kıymetli olduğunun altını çizen Gerçek, “Bu gayeye ulaşabilmek için daha evvelki devirlerde düşünülen Havza Bazlı Destekleme Modeli maalesef tam uygulanamadığı için başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Bugünlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi, Tarım ve Köy İşleri komitesinde, Planlı ve Kontratlı Üretimi düzenlemek için görüşülen Tarım Kanununda değişiklik öneren yasa tasarısı da birebir amaca ulaşabilmek için hazırlanmış ve ziraî üretimde çiftçimizin önünü görmeye katkı sağlayacaktır. Lakin yasa tasarısının planlı üretimde hakikat uygulanabilmesi için kimi çekince ve niyetlerimizi kamuoyuyla paylaşmak isteriz” dedi.

Mutlu Gerçek, Adana Çiftçiler Birliği olarak yasa tasarısına yönelik çekince ve fikirlerini 12 hususta şöyle özetledi:

1- Planlı üretime geçmeden evvel ülke genelinde tüm bitkisel ve hayvansal varlığımızın gerçek tespiti yapılmalı ve tüm eserlerin cinslerine nazaran envanteri alanda ve uydu prosedürüyle çıkarılmalıdır.

2- Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) girilen çok yıllık eserler için cins tashihi kuralı getirilmelidir.

3- ÇKS kayıtlarında ve çiftçiye verilen dokümanında bitkisel eserler yanında hayvan varlığı da yer almalıdır.

4- Hayvan varlığı, küpeye nazaran değil, alanda şahsen yıllık sayım yapılarak tespit edilmelidir.

5- Planlı üretimde bölgelerin su varlığı da göz önünde tutularak eser deseni belirlenmelidir.

6- Çok yıllık olan eserlerde, yasanın onayından evvel yapılan ekim ve dikimler, çiftçimizin yapmış olduğu yatırım ve yıllık masraflar da göz önüne alınarak muaf tutulmalıdır.

7- Çiftçimizin planlı üretime geçişi için ceza ve yaptırım yerine, destekleme düzeneklerinin daha etkin kullanılması, esere ve bölgeye nazaran farklı dayanaklar verilmesi daha gerçek olacaktır.

8- İhracat getirisi ve yarattığı istihdam düşünülerek kimi eserlerde getirilebilecek kısıtlamaların iktisada negatif tesiri de düzgün hesap edilmelidir.

9- Planlı üretime geçişin, öncelikle stratejik eserlerde uygulanması ve bunun için de pilot bölgelerde deneme yapılarak ülke geneline yayılmasının daha uygun olacağı kanaatindeyiz.

10- Ziraat Bankası aracılığıyla kullandırılan düşük faizli ziraî işletme kredilerinde, planlı üretime geçişle ekilişi istenen eser kredi baremi düşük olursa, çiftçinin mevcut kredi riskini ödemesi güçleşebilir. Bunun için geçiş periyodunda ek finansman takviyesi sağlanmalıdır.

11- Planlı üretime geçildiğinde, çiftçinin envanterindeki mevcut makina ve alet parkurunda işe yaramayacak olanlar olabilecek, yeni alet ve ekipman talebi doğabilecektir. Bu talepler için de uygun ek finansman sağlanmalıdır.

12- Kontratlı üretimde çözülmesi gereken en değerli sorun; alan yahut satan tarafın caymasıdır. Bunu önlemek için, Tarım ve Orman Bakanlığının da vilayet yahut ilçe müdürlükleri aracılığıyla kontrata imza koyarak taraf olacağı, ağır cezai koşullar konulmalı ve uygulanmalıdır.