TÜİK’ten dikkat çeken istatistik: Bayanlar gece yalnız yürürken kendini inançta hissetmiyor

Investing.com – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), datalarına nazaran Türkiye nüfusunun %49,9’unu bayanlar, %50,1’ini erkekler oluşturdu. 2022 yılında bayan nüfus 42 milyon 575 bin 441 kişi, erkek nüfus 42 milyon 704 bin 112 kişi oldu.

TÜİK, 2022 sonuçları olarak açıkladığı “İstatistiklerle Kadın” raporunda nüfus ve toplumsal hayat olarak 2022 yılını baz alsa da eğitim ve istihdam 2021 yılını paylaştı.

Okuma oranı artıyor

En az bir eğitim seviyesini tamamlayan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı 2021 yılında %87,3’e yükseldi. Bu oran erkeklerde %97,1 oldu.

Yükseköğretim mezunu olan 25 ve daha üst yaştaki bayanların oranı 2021 yılında %20,9, erkeklerin oranı %25,1 oldu.

İstihdamda kadın-erkek eşitsizliği dikkat çekiyor

İstihdam içinde erkeğin hissesi %62 olurken bayanın hissesi %28. Bayanın istihdamdaki hissesi erkek nüfusun hissesinin yarısının da altında.

Kadın istihdamının en yüksek olduğu vilayetler: Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane, Kastamonu, Çankırı, Sinop, Samsun, Tokat, Çorum ve Amasya oldu. Türkiye’de istihdamın en güçlü olduğu Marmara bölgesinde bayan istihdamının hissesi da epey düşük kaldı.

Kadın istihdamının en az olduğu yerler: Van, Muş, Bitlis, Hakkari, Mardin, Şanlıurfa ve Batman oldu.

Bürokrasi ve siyasette bayanın hissesi artsa da yetersiz kaldı

Dışişleri Bakanlığı datalarına nazaran bayan büyükelçi oranı 2022 yılında %27,2 oldu. Erkeklerde bu oran 2022 yılında %72,8 oldu.

Türkiye Büyük Millet Meclisi datalarına nazaran 2022 yıl sonu prestijiyle 579 milletvekili içerisinde bayan milletvekili sayısının 100, erkek milletvekili sayısının ise 479 olduğu görüldü. Meclise giren bayan milletvekili oranı 2022 yılında %17,3 oldu.

Yükseköğretimde vazifeli profesörler içinde bayan profesör oranı %33,2 oldu

Yükseköğretim istatistiklerine nazaran yükseköğretimde vazifeli profesörler içinde bayan profesör oranı 2021-2022 öğretim yılında %33,2 oldu. Doçent takımında misyon yapan bayan oranı 2021-2022 öğretim yılında %40,2 iken öğretim vazifelisi takımında vazife yapan bayan oranı %50,8 oldu.

Kadının evlenme yaşı yükseldi

Evlenme istatistiklerine nazaran resmi olarak birinci evliliğini 2022 yılında yapmış olan bayanların ortalama evlenme yaşı 25,6 iken erkeklerin ortalama evlenme yaşı 28,2 oldu. Ortalama birinci evlenme yaşının en yüksek olduğu vilayet, bayanlarda 29,7 yaş, erkeklerde 32,3 yaş ile Tunceli oldu. Ortalama birinci evlenme yaşının en düşük olduğu vilayet ise bayanlarda 22,7 yaş ile Ağrı, erkeklerde 26,2 yaş ile Şanlıurfa oldu.

Kadınlar gece yalnız yürürken kendini inançta hissetmiyor

Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına nazaran 2022 yılında, yaşadıkları etrafta gece yalnız yürürken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı %21,8 iken bu oran bayanlarda %30,4, erkeklerde %13 oldu. Bayanların %51,1’i, erkeklerin ise %71,9’u yaşadıkları etrafta kendilerini inançta hissetti.

Evde yalnız otururken kendilerini inançsız hissedenlerin oranı 2022 yılında %5,0 iken bu oran bayanlarda %6,8, erkeklerde %3,2 oldu. Bayanların %80,5’i, erkeklerin ise %88,2’si konutta yalnız otururken kendilerini inançta hissetti.

TÜİK, bayanların toplumsal ve ekonomik pozisyonlarını uygunlaştırmak için sorumluluğu bulunan tüm taraflarca çalışmalar yapılması ve olumsuz göstergelerin işaret ettiği alanlarda iyileştirilmelerin yapılması gerekliliğini açıkça göstermek için bu istatistikleri hazırladığını belirtiyor.

Veriler, bayanlarda okuma oranının artmasının evlenme yaşı oranını yükseltmesiyle gerçek orantılı olduğunu gösteriyor. Lakin eğitim, akademik ya da yetişmiş olarak kâfi olunmasının iş hayatında son derece düşük karşılık gördüğü de dikkat çekiyor. Öte yandan toplumsal hayatta bayanın sokakta gece yalnız yürümekten huzursuz olması ise toplumda bayan üzerindeki baskının yüksek olduğunu, bayana karşı şiddette uygulanan cezaların caydırıcı olmadığını, kanunların bayanın kendini inançta hissetmesi noktasında zayıf kaldığını gösteriyor.

Yazar: Deniz Engin