Güneş yüzeyinde oluşan ve saatte 2,9 milyon kilometre süratle ilerleyen şok dalgası tespit edildi
Belki çok fazla farkında değiliz lakin Güneş, şu anda kıymetli bir süreçten geçiyor. Güneş azamisine yükselmeye başlarken plazma, güneş patlamaları ve CME’ler fırlatılıyor. En son olaylar sırasında da bir güneş lekesinin patlayarak Güneş’in atmosferi boyunca bir güneş parlaması ve şok dalgası gönderdiği görüldü.
NASA’nın 7/24 Solar Dynamics Gözlemevi tarafından yakalanan etkin güneş lekesi AR3213, M3.7 sınıfı bir parlama üretti. Spaceweather.com’un söylediğine nazaran olayın akabinde ortaya çıkan şok dalgası, Güneş’in atmosferini saatte 2,9 milyon kilometre yahut öbür bir deyişle saniyede 820 km süratle yırtan bir şok gönderen, Tip II güneş radyo patlamasına neden oldu.
2010’dan beri Güneş’in güneş aktivitesini ve uzay havasının gerisindeki sebepleri inceleyen Solar Dynamics Observatory bu olayın bir ultraviyole sinemasını oluşturdu.
Güneş şok dalgaları birebir vakitte güneş tsunamileri olarak da bilinir ve güneş patlamaları tarafından oluşturulur. Yaşanan son parlama M3.7 sınıfı olarak sınıflandırıldı. M sınıfı parlamalar orta büyüklüktedir ve kısa müddetli radyo kesintileriyle küçük radyasyon fırtınalarına sebep olabilirler.
Güneş lekeleri, ısının Güneş’in yüzeyine yükselme sürecini zayıflatan manyetik alanların neden olduğu daha soğuk bölgelerdir. Lekeler etraflarındaki alanlardan daha az güç yaysalar da, plazmanın uzaya fırladığı alevler ve koronal kütle fırlatmaları (CME’ler) ile bağlıdırlar. Bu olaylar meydana geldiğinde, yüklü parçacıklar Güneş’ten uzaklaşır ve gezegenimize gerçek yönelenler Dünya’nın manyetik alanı tarafından jeomanyetik kutuplara yanlışsız yönlendirilebilir. Bu parçacıklar üst atmosfere çarptıklarında inanılmaz auroralar üretebilir.
Güneşimiz, minimumdan (en az aktivite) azamiye (güneş lekeleri, parlamalar ve fırtınaların yaşandığı en aktif) ve tekrar minimuma geçişini içeren, ölçülen 11 yıllık doğal bir aktivite döngüsüne sahiptir. Muteber güneş aktivitesi kayıtlarının başlamasından bu yana 25. Güneş Döngüsü 25, Aralık 2019’da başladı ve 2025 yılında azamî aktiviteye ulaşması bekleniyor.
Ancak, Güneş aslında bu güneş döngüsü sırasında bir evvelkine kıyasla daha faaldi. Güneş lekelerinde, parlamalarda, iplikçiklerde ve koronal kütle fırlatmalarında kesin bir artış gözlemlendi ve hâlâ beklenen güneş azamisine ulaşmamıza iki yıl daha var. İlerleyen periyotlarda daha da fazla aktivite görülmesi bekleniyor…
