Milletlerarası kuruluşlardan besin güvensizliği için acil hareket daveti
Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO), Milletlerarası Para Fonu (IMF), Dünya Bankası, Dünya Besin Programı (WFP) ve Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ), besin ve beslenme güvenliği konusundaki global krize yönelik acil aksiyon davetinde bulundukları ortak açıklama yayımladı.
Açıklamada, Kahramanmaraş merkezli sarsıntılardan ziyan gören Türkiye ve Suriye halkına başsağlığı dilenirken, kuruluşların durumu yakından izlediği ve misyon alanlarına giren gerekli dayanakları sağlamak için çalıştıkları belirtildi.
Yoksulluk ve besin güvensizliğinin onlarca yıllık kalkınma kazanımlarına karşın global olarak arttığı vurgulanan açıklamada, tedarik zincirindeki aksaklıklar, iklim değişikliği, Kovid-19 salgını, faiz oranlarındaki artışlar yoluyla finansal sıkılaştırma ve Rusya-Ukrayna Savaşı’nın global besin sisteminde gibisi görülmemiş şoka neden olduğu tabir edildi.
Açıklamada, onlarca ülkede çift haneli enflasyonun görüldüğüne, dünya genelinde besin enflasyonunun yüksek kalmaya devam ettiğine işaret edildi.
WFP’ye nazaran 79 ülkede 349 milyon insanın besin güvensizliği yaşadığı ve yetersiz beslenme yaygınlığının arttığı aktarılan açıklamada, global besin arzının 3 yılın en düşük düzeyine düşeceğinin iddia edilmesi nedeniyle bu durumun daha da kötüleşmesinin beklendiği kaydedildi.
Açıklamada, FAO ve WFP’nin “açlık sıcak noktaları” olarak tanımladığı ve 16’sı Afrika’da olmak üzere 24 ülkedeki gereksinimin şiddetli olduğu vurgulandı.
Ülkelerin besin, yakıt ve gübre fiyatlarındaki artışa karşılık olarak verdiği sübvansiyonlarla yaptığı harcamalara işaret edilen açıklamada, düşük gelirli ülkelerde toplumsal muhafaza tedbirleri için 4,3 milyar dolar, yüksek gelirli ülkelerde de 507,6 milyar dolar harcandığı belirtildi.
Fonlara acil gereksinim var
Açıklamada, besin ve beslenme krizinin berbatlaşmasını önlemek için kuruluşların “açlık sıcak noktalarını kurtarmak”, “ticareti kolaylaştırmak, piyasaların işleyişini güzelleştirmek ve özel bölümün rolünü geliştirmek” ve “zararlı sübvansiyonları tekrar düzenlemek ve kullanmak” başlıklarındaki acil tedbirler sıralanırken, ülkelerin krize karşılık vermede kısa vadeli acil müdahaleleriyle uzun vadeli dayanıklılık eforlarının istikrarlı olması gerektiği vurgulandı.
Kuruluşların, hükümetleri ve bağışçıları, sıcak noktalardaki muhtaçlıkları karşılamak üzere ülke seviyesindeki gayretleri desteklemeye çağırdığı açıklamada, WFP ve FAO’nun en savunmasız durumdakilere çabucak hizmet verebilmek için hemen fonlara gereksinimi olduğuna dikkat çekildi.
Açıklamada, ülkelere, düşük gelirli besin ithal eden ülkelerdeki fakir tüketicilerin besine erişimini engelleyebilecek ihracat kısıtlamaları üzere siyasetlerden kaçınmaları, besin ve gübre mevcudiyetini düzgünleştirmek için ticareti kolaylaştırıcı tedbirleri almaları ve ticaret finansmanı teşebbüslerini şeffaf ve ayrımcı olmayan biçimde desteklemeleri davetinde bulunuldu.
Mevcut sübvansiyonların durumuna da değinilen açıklamada, ülkelerin, genel üniversal sübvansiyonları, global besin güvenliği ve sürdürülebilir besin sistemleri için daha âlâ hedeflenmiş programlara yönelik yine düzenlemesi ve kullanması gerektiği söz edildi.
Açıklamada, toplumsal muhafaza ile besin ve gübre piyasalarındaki temel yapısal zorlukları ele almak için şimdiden harekete geçildiği lakin uzun periyodik bir krizi önlemek için kilit alanlarda daha uyumlu hareketlere muhtaçlık bulunduğu kaydedildi.
