2023’te yatırımcı-girişimci istikrarında ibre ne istikamete evrilecek?
BEGÜM PARILTI ALKIŞ
Dünya yeni yılı, 2022’den sarkan riskler ve belirsizliklerle karşıladı. IMF, Dünya Bankası, OECD ve Dünya Ticaret Örgütü global ekonomik görünümdeki kötüleşmeye ait kaygılarını paylaşarak 2022’yi geride bırakırken, Fitch Türkiye iktisadına ait değerlendirmesinde enflasyonun süratli formda gerilemeyeceğini ve büyümenin yavaşlayacağını öngörmüştü.
Uzmanlara nazaran gri bir yıl olarak gözüken 2023, girişimci-yatırımcı cephesinde de birtakım değişiklikleri beraberinde getiriyor. Startup Wise Guys Partneri Günce Önür, yeni yıla ait değerlendirmesinde, “Startup yatırımı ve startup’lara yatırım yapmak üzere kurulmuş olan Venture Capital fonları açısından 2023 yılına baktığımızda, bu sene geçen 2 seneye kıyasla daha temkinli ve yatırım hacimleri manasında düşüşlerin olacağı bir sene olacak” dedi.
Önür, “Yıl özelinde hem yatırımcıların yatırım kararlarını alırken daha dikkatli olacaklarını, hem de teşebbüslerin daha ayrıntılı ve uzun yatırım süreçlerinden geçeceklerini çok net halde gözlemleyebiliyoruz” dedi. 2023 yılının hem girişimcilerin hem de yatırımcıların kendi stratejilerini tekraren sorguladıkları bir sene olacağının altını çizdi.
Impact Hub İstanbul/Boyacı: Kamu kesimi ile yakın çalışması gereken teşebbüsler riskli durumda kalabilir
Belirsizliklerin artışının birtakım yatırımcı profillerine tesirinin negatif olacağına dikkat çeken Impact Hub İstanbul Kurucu Ortağı Semih Boyacı ise “Özellikle kamu bölümü ile yakın çalışması gereken teşebbüsler, bu devirde yaklaşan seçimlerin de tesiriyle daha riskli bir durumda olabilir” dedi. Boyacı, klasik iş modellerinin tersine yenilikçi iş modellerine odaklanan risk sermayesinin bu durumdan çok fazla etkilenmeyeceğini de kelamlarına ekledi.
2023 yılında ve toplumsal teşebbüslere yatırım ölçüsünde kıymetli bir sıçrama yaşanacağına da değinen Boyacı, “Sosyal teşebbüslere sağlanan finansman hala kısıtlı olsa da tesir yatırımına odaklanan fonların artması memnunluk verici. Örneğin erken evre tesir teşebbüslerine yatırım yapan Founder One bu yıl kuruldu ve birçok yatırımını yakında duyurmaya başlayacak. Bunun üzere erken etaba odaklanan fonlara daha çok gereksinim var” değerlendirmesine yer verdi.
212 Kurucu Ortağı Ali Karabey: Yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor
Dünya genelinde pek çok ülke iktisadında bir daralmaya gidildiğini söyleyen 212 Kurucu Ortağı Ali Karabey, “global ölçekte pandemi sonrasında artan likiditenin tüm bu gelişmelere paralel olarak uygulanan nakdî sıkılaştırma siyasetleri çerçevesinde azalmaya başladığını biliyoruz lakin yatırım ekosistemi yapısı değişse de devam ediyor” dedi.
Karabey, “Önümüzdeki yıllarda gelişme alanı olarak gördüğümüz en kıymetli dikeylerden birinin tesir teşebbüsleri olacağını söyleyebiliriz. Bilhassa eğitim teknolojileri, sürdürülebilir kentler, iklim, pak güç ve toplumsal tesir yaratmayı hedefleyen teşebbüs alanlarında da kıymetli gelişmeler olacağına inanıyorum” açıklamasında bulundu.
Figopara/Bahar: Yatırımcılar karlılık düzeyini yakalayacak şirketlere odaklanacak
Yatırımcıların bu periyotta daha karlı şirketlere odaklanmaya başladığını gözlemlediklerini söyleyen Figopara Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Koray Bahar, “Fakat bu durum erken evre teşebbüsler için birebir gözükmüyor. Karlı olmasa bile potansiyeli ve büyüme fırsatı olan erken etap teşebbüsler hala piyasadan fonlanabiliyorlar. O nedenle bilhassa erken basamağa yatırım yapacak olan fonlar piyasada hala etkin bir biçimde devam ediyor. Öbür taraftan bilhassa büyük yatırım fonları, risk sermayeleri, özel teşebbüs sermayesi fonlarına baktığımızda da bu üslup yatırım fonları aşikâr bir yatırım mühletleri olduğu için durma bahtları yok lakin değerlemeler bir evvelki seneye nazaran düşmüş durumda. Bence yatırımcılar daha denetimli, potansiyel karlılığı olan ya da karlılık düzeyini yakalayacak olan şirketlere odaklanacaklar diye düşünüyorum” dedi.
Bahar, “Açıkçası teşebbüsçüler ve yatırımcılar için yüksek enflasyonist ortam çok kuvvetli bir devir. Bilhassa maliyetlerin beklenin üzerinde artması iki taraf için de hayli riskli. Lakin yatırımcılar bunu bir fırsat olarak da görüyor. Yüksek enflasyon devrinde bilhassa potansiyel satın alma fırsatlarını bence daha fazla göreceğiz diye düşünüyorum. Bunun da ekosistem için önemli bir avantajı var” dedi.
Startup Wise Guys/Önür: Teşebbüsçüler ‘az parayla çok geri dönüş alma’ metoduna yönelecek
Yatırımcıların daha süratli ölçeklenebilir ve büsbütün dijitalde ilerleyen teşebbüslere istikametini çevirdiğini söyleyen Önür, “Yatırımcılar birinci günden kârlı olamasa da güçlü nakit akışına sahip teşebbüslere ya da müşterisinin takviyesiyle büyüyen teşebbüslere yatırım yapma kararına daha sıcak bakacaklar. Öte yandan teşebbüsçüler ise günümüzde işlerini yönetirken artık enflasyon, duraklama, yetenek idaresi üzere birden fazla zorlukla karşı karşıya kalıyor. Bu süreçte teşebbüslerinde mevcut masraflarını düşürmeye ve “growth hacking” olarak isimlendirdiğimiz “az parayla çok geri dönüş almaya” yönelik metotları faal olarak kullanacaklardır” dedi.
Yatırımcılar, yatırım stratejilerinde dünyadaki trendlere, problemlere, inovasyon ve teknoloji tarafındaki gelişmeler de öne çıkıyor. Dünyanın içinden geçtiği mevcut konjonktür de dikkate alındığında, yatırımcıların ajandalarına toplumsal tesir üzere hususların da dahil olmaya başladığı görülüyor. Öte yandan girişimcilerin yatırımcılardan beklentileri de değişiyor ve teşebbüsler yatırımcıdan mentorluk, network üzere mevzularda daha fazla takviye talep ediyor.
