Deniz kabuğunu kulağa dayayınca deniz sesi nasıl duyulur? Ya da duyulur mu?

Deniz kabuklarını kulağımıza dayayınca neden okyanus üzere ses çıkarır? Bu makalede bu sorunun cevabına bakıyoruz.

• Bazı beşerler, duyulan bu sesin bedendeki kan basıncı olduğunu söylerler. Ancak duyduğumuz şey kan basıncı değil.

• Bir deniz kabuğundaki hışırtı sesinin bir başka yaygın açıklaması, kendi kanınızın damarlardan akışını duymanızdır. Lakin bilim insanları sesin antrenmanla; nabız yahut kan basıncındaki öteki değişikliklerle değişmediğini yahut ağırlaşmadığını belirterek, bu teze da kuşkuyla yaklaştılar.

• Bazıları ise duyulan ıslık gibisi sesin, kabuğun içinden geçen hava olduğunu düşünür. Ama izolasyon yapılmış olan bir odada denendiği vakit, ortamda hava olmasına karşın bu ses duyulmaz. Münasebetiyle sebebi bu da değil.

Denizden uzakta bile olsak, bir deniz kabuğunu kulağımıza güzelce yaklaştırıp ses duyduğumuz hakikat. Buna en uygun deniz kabukları ise sarmal biçimde olanlar.

PEKİ DUYULAN NEYİN SESİ?

Peki aslında neyi duyuyoruz?

Aslında dalgaları andıran bu ses, o sırada bulunduğumuz ortamın sesi. Deniz kabuğu, yapısı nedeniyle sesi farklı frekanslara çevirerek iletiyor. Tıpkı bir müzik aleti üzere işleyen bu yapı, etrafımızdaki sesi dalgaların çıkardığına emsal bir frekansa getirerek bize iletiyor. Hasebiyle denize yakın bir yerde bulunuyorsak, duyduğumuz şey nitekim dalgaların sesi olabilir. Aslında bu türlü bir tesir için deniz kabuğuna bile gereksinim yok. Boş bir kahve fincanıyla denediğimizde de tıpkı frekanstaki sesleri duyabiliriz. Sesin düzeyi fincanın kulağınıza yakınlığı ve hacmi ile orantılı olarak artacaktır.

Oxford Üniversitesi Bütünleştirici Nörobilim Merkezi yöneticisi ve Oxford İşitsel Nörobilim Kümesi lideri Andrew King de hususla ilgili “Deniz kabuğunun fizikî özellikleri nedeniyle ortam yahut art plan gürültüsünü duyuyorsunuz” diyor. King, kabukların içindeki “sert, kavisli yüzeylerin” ses dalgalarını yansıttığını söylüyor.

Bilim insanı Shruti Deshpande’ye nazaran, boş kaseler yahut şişeler üzere açıklıkları olan öteki yapılar da benzeri sesler üretebilir. Deshpande, “Ortam gürültüsü bu sert deniz kabuğunun iç yüzeyine çarptığında, çoklu yansımalar meydana gelir ve ortam gürültüsü içindeki birtakım frekanslar yükselir. İster bir deniz kabuğunu, ister bir okyanusla hiçbir ilgisi olmayan boş bir kasenin ağzını kulağınızın etrafında tutun, ‘rezonans’ ismi verilen bir fenomenin sonucu olarak okyanus gibisi ses kalitesini yaşarsınız” diyor.

Tabi ki şayet sahildeyseniz kulağınıza bir deniz kabuğu dayadığınızda duyacağınız ortam sesleri en azından biraz deniz sesi içerecektir.