ABD’de Temsilciler Meclisi başkanlık seçimi krizi büyüyor

8 Kasım 2022’deki orta seçimlerin akabinde 3 Ocak’ta yeni yasama periyoduna başlaması beklenen, Cumhuriyetçilerin çoğunlukta olduğu Temsilciler Meclisinde lider seçimleri yeniden sonuçsuz kaldı.

Oylamanın üçüncü gününde yapılan 9. çeşit oylamasında Cumhuriyetçilerin çoğunluk başkanı Kevin McCarthy, lider seçilmek için kâfi dayanağa ulaşamadı.

McCarthy 200 oyda kalırken, kendisine takviye vermemekte ısrarcı olan 17 Cumhuriyetçi vekil, oylarını vekil Byron Donalds’tan yana kullandı.

3 Cumhuriyetçi milletvekili ise bu sefer Kevin Hern’e oy verdi.

Son iki seçimde oyunu milletvekili olmamasına karşın eski ABD Lideri Donald J. Trump’tan yana kullanan Cumhuriyetçi Matt Gaetz de Hern’e oy verenler ortasında yer aldı.

212 Demokrat üyenin tamamı ise parti önderleri Hakeem Jeffries için oy kullanmaya devam etti.

İki milletvekili ise hiçbir adaya oy vermedi.

ABD’de yasama donmuş halde

Temsilciler Meclisi liderinin seçilememesi nedeniyle üyeler yemin edemediği için Kongrenin bir kanadı hala faaliyete başlayamadı.

Bu nedenle ABD’de yasama, yürütme ve yargı olmak üzere üç ana organdan oluşan federal devletin yasama organı durma noktasına geldi.

Mevcut durumda milletvekilleri acil bir durumda yahut kriz anında yasama faaliyetlerini yerine getiremeyecek halde. Bu da ABD kamuoyunda “demokrasinin sınanması”, “kişisel siyasi ihtirasların milletin çıkarlarının önüne geçmesi” diye yorumlanıyor.

Bu durumun “ülke için yeterli olmadığına” dikkati çeken çok sayıda milletvekili, bir an evvel liderin seçilmesi için davette bulunuyor.

Milletvekilleri özellikle Temsilciler Meclisinde dış alakalar ve güvenlikle ilgili komiteler işleyemediği için ülkede yönetimsel aksaklıkların olabileceğine vurgu yapıyor.

CNN televizyonuna konuşan Cumhuriyetçi milletvekili Mike Gallagher, İstihbarat Komitesinde yer almasına karşın, Temsilciler Meclisi güvenlik vazifelilerinin kendisini “henüz müsaadesi olmadığı” gerekçesiyle Genelkurmay Lideri’nin da olduğu bir toplantıya girmesine müsaade vermediğini söyledi.

Öte yandan, çok sayıda Cumhuriyetçi milletvekili, meclis lideri seçilemediği için vazifeye başlayamadıklarından “Biden idaresinin kontrolsüz kaldığını” savunuyor.

Cumhuriyetçiler giderek daha da bölünüyor

ABD Temsilciler Meclisinde son 100 yıldır birinci kere, üç gündür yapılan 9 oylamada da kâfi çoğunluğa ulaşılamadığı için meclis lideri seçilemiyor.

Eski ABD Lideri Trump’ın “McCarthy’e oy verin” davetlerine karşın kendisinin sıkı destekçisi olan bir küme Cumhuriyetçi üye, bunun aksi tarafta oy kullanmaya devam ediyor.

20 kadar Muhafazakar Cumhuriyetçi, McCarthy’i “müesses nizamın adamı” olmakla itham ederek, bütçe, vergiler, hudutların korunması ve Kongre’deki vekillerin misyon mühleti üzere konularda kendisine güvenmiyor.

Salı günü yapılan oylamada Cumhuriyetçilerin 203’ü MacCarthy, 10’u Andy Biggs’e oy vermişti.

Daha sonraki oylamalarda Byron Donalds’a oy veren Cumhuriyetçilerin birkaçı son iki oylamada haklarını Kevin Hern’den yana kullanıyor.

Başkan seçilene kadar oylamalar devam edecek

ABD’de Temsilciler Meclisi Lideri, devlet lideri ve lider yardımcısından sonra protokolde üçüncü sırada yer alması bakımından kıymet arz ediyor.

Temsilciler Meclisi, liderini seçmeden işlemeye başlayamıyor. Milletvekillerinin yeni liderin seçilmesi için gereken çoğunluğu elde edene kadar oylamaya devam etmesi bekleniyor.

Başkan nasıl seçiliyor?

435 üyeli Temsilciler Meclisinde halihazırda Cumhuriyetçiler 222, Demokratlar 213 koltuğa sahip. Lakin Demokratlardan 1 sandalye, Virginia’dan seçilen Demokrat siyasetçi Donald McEachin’in 28 Kasım 2022’de vefat etmesi üzerine boş kalmıştı. McCarthy’nin lider seçilebilmesi için Meclis üyelerinin yarısı olan 218 üyenin oyunu alması gerekiyor.

Ancak bu baraj her bir milletvekilinin bir üyeyi oylaması halinde geçerli. Örneğin 6 milletvekili oylamada çekimser kalırsa, mevcut milletvekili sayısı 434 olan mecliste çoğunluk için gereken oyun 218 değil, 214 olması gerekiyor.

Cumhuriyetçilerin önderi McCarthy kimdir?

1965 doğumlu Kevin McCarthy, birinci defa 2006’da Cumhuriyetçi Parti’den Kongre üyesi seçilmişti. Aslen iş insanı olan Kaliforniyalı siyasetçi, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisinde Cumhuriyetçilerin azınlık başkanı olarak misyon yapıyordu.

Trump’ın sıkı destekçilerinden McCarthy, 2020’deki başkanlık seçim sonuçlarına itirazında Trump’ın yanında yer almıştı. Daha sonra seçimlerin yasal olduğunu kabul eden Cumhuriyetçi siyasetçi, 6 Ocak 2021’de Kongre binasına gerçekleştirilen saldırıyı da kınamıştı.

Byron Donalds kimdir?

1978 doğumlu Floridalı siyasetçi Donalds, Meclisteki Cumhuriyetçi iki siyahi üyeden biri. Eski bir iş insanı olan Donalds, Cumhuriyetçi partide son periyotta yıldızı parlayan isimler ortasında yer alıyor.

Donalds, kürtaj aykırısı ve birebir vakitte sıkı bir kişisel silahlanma savunucusu olarak öne çıkıyor.

Kevin Hern kimdir?

1961 doğumlu Oklahomalı siyasetçi Kevin Hern, 2018’den bu yana Temsilciler Meclisi üyesi.

Siyasete atılmadan evvel Rockwell International isimli firmada uzay mühendisi olarak çalışan Hern, daha sonra ticaretle ilgilenerek büyük markaların franchise partneri olarak çeşitli işler yürüttü.

Hern’ün yeni yasama devrinde Cumhuriyetçilerin Çalışma Komitesinin lideri olması bekleniyordu.

Demokratların başkanı Jeffries kimdir?

Nancy Pelosi’nin 20 yıldır sürdürdüğü liderlik vazifesine tekrar aday olmayacağını açıklamasının akabinde, tek aday New York Temsilcisi Hakeem Jeffries Demokratların yeni önderi olmuştu.

Jeffries, ABD Kongresinin tarihinde Senato yahut Temsilciler Meclisindeki rastgele bir partinin önderi pozisyonuna seçilen birinci siyahi olarak kayıtlara geçmişti. New York’un Brooklyn bölgesinde 4 Ağustos 1970’te doğan ve avukatlık yapan Jeffries, 2013’ten bu yana Temsilciler Meclisi üyesi.

Uzun müddettir “Pelosi’nin veliahtı” olarak anılan Jeffries, Temsilciler Meclisinde adalet ve bütçe komitelerinde yer almıştı.