Menkul değer ve zarurî karşılık uygulamalarında değişiklik
TCMB tarafından yapılan basın duyurusunun ayrıntları şöyle:
2023 yılı Para Siyaseti ve Liralaşma Stratejisinde, bankacılık sisteminin hem varlık hem de yükümlülük tarafında Türk lirasının yükünün kalıcı olarak artırılması maksadıyla uygulanan siyasetlerin güçlendirilerek kullanılmaya devam edileceği, nakdî transfer sisteminin aktifliğini destekleyici siyasetlerin sürdürüleceği, kalıcı fiyat istikrarı açısından destekleyici bir öge olan finansal istikrarının da gözetilmeye devam edileceği ve yabancı para mevduatın azami ölçüde yabancı para kredi fonlaması emeliyle kullanılmasına yönelik siyasetlerin devreye alınacağı kamuoyu ile paylaşılmıştır.
Bankaların ve öteki mali kuruluşların bilanço içi yahut bilanço dışı uygun görülen kalemlerini temel alan zarurî karşılık ve genel disponibilite uygulamaları, 1211 sayılı Merkez Bankası Kanunu’nun 4’üncü unsurunda belirtilen Merkez Bankasının temel vazifeleri ortasındadır ve bu çerçevede 2022 yılında başlatılan uygulamalar güncellenen liralaşma stratejisine nazaran güçlendirilerek devam ettirilmektedir.
Bu kapsamda, menkul değer ve mecburî karşılık uygulamalarında aşağıdaki değişiklikler yapılmıştır.
1. Bankaların yanı sıra öbür mali kuruluşlar da menkul değer düzenlemesi kapsamına alınmış olup, birinci basamakta faktoring şirketlerine Türk lirası cinsinden faktoring alacaklarına uyguladıkları faiz oranına nazaran menkul değer tesisi yükümlülüğü getirilmiştir.
2. Bankaların kredi faiz oranına ve kredi büyüme oranına nazaran menkul değer tesisi uygulamalarının mühleti 29 Aralık 2023 tarihine kadar uzatılmıştır.
3. Bankaların menkul değer tesisine tabi varlık ve yükümlülüklerinin kapsamı genişletilmiştir.
a. Yükümlülükler tarafında yurt içi yerleşik gerçek bireyler ve gerçek kesim ile yapılan yabancı para cinsinden repo süreçlerinden sağlanan fonlar,
b. Yabancı para fon sağlayan müşteriler ile finansal türev süreçler yapılarak menkul değer tesisine tabi yabancı para yükümlülüklerin bilanço dışına çıkarılması emeliyle yapılan süreçler,
c. Varlıklar tarafında yer alan gerçek bölümce ihraç edilen ve nitelikleri Bankamızca belirlenen menkul değerler
menkul değer tesisine tabi olacaktır.
4. Yabancı para kredilerin yabancı para fonlama kalemlerindeki gerileme gözetilerek istikrarlı bir biçimde gelişimini destekleyici nitelikte menkul değer tesisi uygulaması getirilmiştir.
5. Türk lirası mecburî karşılıkların altın cinsinden tesis edilmesi imkânları 23 Haziran 2023 tarihinden itibaren sonlandırılmıştır.
Söz konusu düzenlemeler Resmi Gazete’de yayımlanmış olup, ayrıntıları uygulama talimatlarıyla bankalar ve faktoring şirketleri ile paylaşılacaktır.
Kamuoyunun bilgisine sunulur.
